همه چیز درباره بیت کوین Bitcoin
ارز دیجیتالخرید بیت کوین
در این متن قصد داریم تا در مورد بیت کوین حرف بزنیم. با خواندن این مطلب اطلاعات و درکِ شما احتمالاً از 90 درصد جامعه پیشی خواهد گرفت. حتماً در صورتِ ابهام سوالات خودتان را مطرح کنید. شما تا چه حد از بیت کوین اطلاع دارید؟ آیا میتوانید آن را تعریف کنید؟
به طور کلی میتوانیم از آن به عنوان اینترنت پول یاد کنیم. همانطور که ما اخبار را تا پیش از اینترنت از طریق یک سری منابع مرکزی دریافت میکردیم، امروزه اخبار به صورتِ لحظهای و غیرمتمرکز در شبکههای اجتماعی قابل ردگیری است. به همین ترتیب بیت کوین در واقع پولی است که هیچ شخص یا گروه خاصی کنترلی بر آن ندارد. شاید این جملهها کمی گیجکننده و نامفهوم به نظر برسد، اما پس از خواندن این متن حتماً به درک عمیقی از این موضوع میرسید.
برای فهم تغییر و تحول نظامِ مالی، شاید بتوانیم از مرحلهای یاد کنیم که ما پولِ کاغذی را با اعداد و رقم دیجیتالی در کارتهای بانکی خود یکی دانستیم. برای شفافتر شدن این تعاریف در ادامه با دیدنگار همراه باشید تا با این موضوعِ پر سر و صدا بیشتر آشنا شویم.
بیت کوین Bitcoin چیست؟
برای فهم بهتر بیت کوین بهتر است پرسش دیگری را مطرح کنیم: پول چیست؟ در واقع برای درک آسانِ بیت کوین باید این سوال را از خودمان بپرسیم که پول چیست و ارزشِ آن چطور مشخص میشود؟ تا به حال به آن فکر کردید که چرا ارزهای مختلف نظیر ریال، دلار یا یورو نسبت به هم ارزشِ متفاوتی دارند؟
پول چیست و چگونه ارزشِ آن تعیین میشود؟
پول واسطهای برای تبادل بین افراد است. پس پول نماینده ارزش است، اما خودِ آن نیست. بعد از روشِ کالا به کالا و پیشرفتِ تمدن، کالاهای ارزشمند مثل فلزاتِ گرانبها و نمک و در نهایت پول به عنوان یک واسطه وارد عمل شد.
در معامله کالا به کالا، من بر اساس نیاز خودم یک کیلو برنجِ مازادم را میدهم تا به جای آن گوشت دریافت کنم. یک کیلو برنج معادل چقدر گوشت است؟ تا وقتی که پول در میان نباشد نمیتوان به طور مشخص در این باره مقدار تعیین کرد. این معادله را در ذهن داشته باشید: پول = ارزش = اعتماد
ارزشِ پول چطور مشخص میشود؟
شاید بتوان گفت هر چیزی که شهروندان یک کشور انجام میدهند در این ارزش دخالت دارد. ارزش را ما به اشیا میدهیم. این ارزش هم یک ارتباط مستقیم با عرضه و تقاضا دارد.
برای مثال چای به خاطر فرایند راحتتر کشت و برداشت از قهوه ارزانتر میشود. این یعنی عرضه. هر چه عرضه بیشتر، ارزش پایینتر. آیا اگر ده نفر پول کافی برای خرید هر ماشینی را داشته باشند و بین پراید و بنز به آنها حق انتخاب بدهیم، اکثراً کدام یک را انتخاب میکنند. احتمالاً 9 نفر روی بنز دست میگذراند و آن یک نفر هم به منظور خاصی روی پراید. این یعنی در شرایط مشابه، تقاضای بیشتری برای بنز هست. معمولاً کیفیت و نیازهای ما هست که به یک کالا ارزش میدهد.
به همین ترتیب ارزشِ یک ارز بستگی به تولیداتی دارد که آن کشور به دنیا عرضه میکند. ما نفت داریم، اما آیا میتوانیم گوشی آیفون تولید کنیم؟ چرا آیفون میخریم؟ چرا بنز را انتخاب میکنیم؟ پاسخ ساده است: اعتماد. پس به نظر شما نمیتوانیم بگوییم که ارزش با اعتماد تعیین میشود؟
از 1973 میلادی، نرخِ هر ارز دیگر بر اساس فلزات با ارزش نظیر طلا تعیین نمیشود. این نرخ را مقامات دولتی در روابط جهانی تعیین میکنند. در واقعِ پشتوانه پول از طلا به دولتِ مرکزی تغییر پیدا کرد. باز هم اعتماد. از آنجایی که این روابط در هم تنیده است، در نهایت منجر این میشود که تغییرات در نرخ باید مطابق با اصولِ اقتصادِ جهانی باشد. پرونده پول را میبندیم و به سراغ واسطه نوینِ مبادلات خدمات و کالا در عصر تکنولوژی میرسیم. یعنی بیت کوین.
ظهور بیت کوین و سرآغاز فصلی جدید از مبادلات بشر
اکتبر 2008 میلادی بود که ساتوشی ناکاموتو Satoshi Nakamoto مقالهای را منتشر کرد: بیت کوین؛ یک سیستم نقدینگی نظیر به نظیرِ الکترونیک. همه چیز درباره بیت کوین را میتوان از این عنوان فهمید. نظیر به نظیر یعنی تمام سیستمها در شبکه به هم متصل هستند و اعتبار را از انسجامِ شبکه بدست میآورد.
دفتر کل دست کیست؟ هیچکس و همه! هر سیستمی که به شبکه متصل میشود یک کپی از دفترِ کل را خواهد داشت. تصور کنید در یک مغازه، 1000 نفر دفتر کلی را دارند که با هر معامله خود به خود به روز میشود. آیا کسی میتواند بدون اطلاع دیگری تغییری در دفتر کل خود به وجود آورد؟ خیر همه متوجه میشوند. به این بستر شبکهای زنجیر به هم، بلاک چین Blockchain میگویند.
هک؟ آیا هکری را میشناسید که بتواند به این همه سیستم حمله کند؟ بیت کوین در یک جا نیست که بتوان به آن حمله کرد.
مفاهیم اساسی بیت کوین
اولین سوالی که برای افراد مطرح میشود این است که ارزشِ بیت کوین را چه چیزی تعیین میکند؟ ما میدانیم که بیت کوین یک ارزِ دیجیتال است که دولتها نقشی در تعیین قیمت آن ندارند، پس اینجا ارزش دست کیست؟ بله تعیین ارزش به دست تمام کاربرانِ شبکهای است که بیت کوین بر بستر آن ایجاد شده است. به همین خاطر به آن ارزشِ غیرمتمرکز decentralized میگویند.
بیت کوین مقدار مشخصی دارد و استخراج آن تا ابد ادامه نخواهد داشت. برعکس پول کاغذی که دولت میتواند به هر مقدار که تصمیمگیریها اجازه میدهند، پول چاپ کند. البته که ممکن است ارزشِ پول کاهش پیدا کند و تورم ایجاد شود.
بیت کوین هیچ نمودِ ظاهری ندارد. سکهای coin در کار نیست که بتوانید لمس کنید. همه چیز بر اساس معاملات transaction و تعادل balance در سیستم است. در واقع اگر شما یک بیت کوین داشته باشید به یک آدرس مشخص از بیت کوین که در دفتر کل ثبت است دسترسی خواهید داشت. میتوانید بخشی از آن را برای تبادل یا خرید و فروش استفاده کنید.
خرید 2 عدد پیتزا با 10 هزار بیت کوین
اولین باری که از بیت کوین استفاده شد سال 2010 میلادی برای خرید دو عدد پیتزا بود. امروزه در این لحظه هر بیت کوین حدوداً 45 هزار دلار ارزش دارد. در این سالها ارزشِ این ارزِ دیجیتالی تا این حد روندی صعودی داشته است.
تضمین امنیتِ شبکه ارز دیجیتال
همانطور که گفتیم یکی از ویژگیهای بیت کوین، توزیع یک کپی از دفترِ کل بین تمام افرادی است که هر مقدار از بیت کوین را دارند. فرقی نمیکند مقدار آن چقدر باشد. در معاملاتِ بیت کوین این ماینرها miner هستند که تراکنشهای بیت کوین را تضمین میکنند. این سختافزارها در ازای برقراری این امنیت بخشی از معاملات را به صورت کارمزد و پاداش به حساب خودشان واریز میکنند.
ماینرهای بیت کوین چه جور دستگاهی هستند و چه کاری انجام میدهند؟
چه کسی میخواهد بانکدار Banker باشد؟ میدانیم که در پول سنتی ما برای انتقال 100 هزار تومان به حساب دیگری، نیاز به تایید بانک داریم. در اینجا هر کسی میتواند در دفتر کل سهیم باشد. کاری که باید انجام دهید حل معادلاتِ ریاضی است که توسط سیستم طراحی میشود. آیا انسان سریعتر است یا کامپیوتر؟ مشخصاً کامپیوترها. پس من میتوانم با کامپیوتر خودم ارز دیجیتال بدست بیاورم؟ با ما همراه باشید.
برای به دست آوردن بیت کوین از این طریق ما باید کامپیوترهایی قدرتمند داشته باشیم. هر چه قویتر، حل معادلات سریعتر و مشخصاً استخراج با نرخِ بیشتر خواهد بود. این کار را ماینرها انجام میدهند. ماینر در واقع یک بلاک به شبکه میافزاید که مجموعهای از معاملاتی است که تایید میشوند. پس شما با یک ماینر و حتی کامپیوتر شخصی، بانکدار بیت کوین خواهید بود. اما مشخصاً با کامپیوترهای شخصی این کار از نظر اقتصادی به صرفه نخواهد بود. در ادامه علت را به شما میگوییم.
برای استخراج بیت کوین به چه تجهیزاتی نیاز دارم؟
آیا فقط داشتن یک ماینر به عنوان سیستمِ کامپیوتری کفایت میکند؟ مشخصاً خیر و شما نیاز به یک پکیج دارید. برای اتصال ماینر به اینترنت نظیر ADSL یا اینترنت موبایل نیاز خواهید داشت. البته سرعت اینترنت چندان مهم نیست و مهم پایداری اتصال است.
از طرف دیگر باید آنچه استخراج میشود در یک جا ذخیره کنید. میتوانید از کیف پول ارز دیجیتال مجازی یا سختافزاری استفاده کنید. از آنجایی که ماینرها برق زیادی مصرف میکنند نیاز به تجهیزات مناسب برای تامین انرژی خواهید بود. و در نهایت به خاطر قدرت بالا در صورتی که در یک فضا چندین ماینر کار میگذارید، برای حفظ سلامتِ آنها از تهویه مناسب هم استفاده کنید.
ماینرها چه خصوصیاتی دارند؟
به طور کلی در خرید ماینر باید به چند نکته توجه کرد. همانند هر دستگاهِ دیگری برند معتبر میتواند حرف اول را بزند. به هر حال شما ترجیح میدهید گوشی موبایل شما از بین برندهای معتبر باشد تا متفرقهها. هر چند رقابت باعث میشود برخی کمپانیهای نه چندان آشنا اما با کیفیتِ مطلوب اقدام به عرضه ماینرهایی بکنند که نسبتاً از نرخِ بازار ارزانتر هستند؛ اما انتخاب از این برندها نیاز به تخصص یا مشورت با متخصصین دارد.
ویژگیِ اول قدرت دستگاه است. قدرت پردازش ماینر برای استخراج بیت کوین بر حسبِ تراهش بر ثانیه TH/s است. مشخصه اساسی نهایی میزانِ مصرفِ برق دستگاه است. مشخصاتِ دیگری مثل ابعاد و نویز صدا هم حائز اهمیت خواهد بود. در زیر برخی برندهای معتبر در کنار یک دستگاه از آن به عنوان نمونه لیست میشوند:
- Antminer: مدل S19 Pro و T9+
- AvalonMiner: مدل A1166 Pro و 1246
- WhatsMiner: مدل M30S++
- Ebang: مدل EBIT E11++
- Bitmain Antminer: مدل S5
- DragonMint: مدل T1
- PangolinMiner: مدل M3X
استخراج ارزهای دیجیتال دیگر با ماینر بیت کوین؟
برخی افراد که بیشتر با دنیای ارزهای دیجیتال آشنا هستند، میدانند که امروزه ما کریپتوکارنسیهای متعددی داریم. ممکن است برای عدهای سوال پیش آید که آیا امکانِ استخراج رمز ارزهای دیگر با ماینرهای بیت کوین وجود درد؟ الگوریتم استخراج بیت کوین SHA-256 است و مشخصاً نمیتوان اقدام به استخراج از شبکههای دیگر کرد. البته میتوانید آنهایی که در بسترِ یک بلاک چین هستند و از یک الگوریتم مشابه استفاده میکنند را استخراج کنید.
کیف پول بیت کوین چیست؟
به هر حال شما نیازمند به فضایی هستید که بیت کوین خود را در آن ذخیره کنید. به این فضا اصطلاحاً کیف پول wallet میگویند. میتوانید آن را به صورت رایگان روی گوشی یا کامپیوتر خود نصب کنید. هر چند شبکه بیت کوین قابل هک شدن نیست، اما این کیف پولها در معرض خطر هستند.
به همین خاطر راهکار بهتر استفاده از سختافزاری مجزا است که فقط در صورت اتصال به کامپیوتر فعال میشود. اگر کسی از شما آن را بدزدد، باز هم باید آن را هک کند که به هر حال کار برای سارق دشوار میشود. به کیف پولهای مجازی اصطلاحاً داغ Online و انواع سختافزاری آن سَرد Offline میگویند.
احتمالاً تا اینجای مقاله به این فکر افتادهاید که هر چه زودتر کاسبی خود را در این زمینه راه بیاندازید. همانطور که متوجه شدهاید راه کمریسکی در پیش ندارید. قصد نداریم شما را دلسرد کنیم، اتفاقاً ورود به این دنیای جدید لذتبخش هم هست. اما دقت به مواردی که به شما میگوییم را فراموش نکنید.
در استخراج بیت کوین برای سودآوری به چه مواردی دقت کنم؟
- یکی از پارامترهای سخت استخراج است. در شبکه بیت کوین Bitcoin حدوداً هر 10 دقیقه یکبار، بلوکها ساخته میشوند. بنابراین هرقدر قدرت ماینرها توسط شرکتهای سازنده بیشتر شود، استخراج برای ماینرهای ضعیفتر سختتر هم میشود.
- قیمت برق موضوعی چالشبرانگیز است. سال 1400 شمسی سال پر سر و صدایی در این باره بود و شایعاتی مطرح شد که ماینرها باعث کاهش قدرتِ توزیع برق در سطح کشور شدهاند. اگر بخواهید به صورت قانونی وارد عمل شوید، مشخصاً باید از برق صنعتی استفاده کنید که در ایران نسبت به برق خانگی سه برابر قیمت دارد.
- پارامتر نهایی قیمت بیت کوین است که طبیعتا بر روی سودآوری اثرگذار است. امروزه خیلی از افراد ماینر یا ماینرهای خود را به یک استخر استخراج متصل میکنند و با همکاری دیگر ماینرهای در سرتاسر دنیا، احتمال حل معادله بلوک را افزایش میدهند و سود را بین تمام افراد استخر مطابق با قدرت دستگاهشان تقسیم میکنند.
- یکی دیگر از راهها استخراج مجازی است. شما بدون خرید تجهیزات و با سرمایهگذاری در شرکتهای بزرگ ماینینگ، قدرت پردازش میخرید. نیازی به پرداخت هزینههای برق نیست، به تجهیزات نیازی ندارید و از نظر مکان هم مشکلی نخواهد بود. تنها اینکه باید احتمال خطر کلاهبرداری را بپذیرید و سود کمتری هم نصیبتان خواهد شد. از طرفی به خاطر تحریمها این روش برای کاربرانِ ایرانی خطر بیشتری در از دست رفتن سرمایه دارد.
آیا بیت کوین Bitcoin و استخراج در ایران قانونی است؟
باید بگوییم که برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال هیچ محتوای مجرمانهای تعیین نشده است. به همین خاطر میتوان گفت که این کار در ایران قانونی است. البته برای ماینینگ باید از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز دریافت کنید. فقط باید مراقب باشید که امکان دارد دستگاه ماینر به خاطر قاچاق بودن توقیف شود. در مورد برق هم شما باید انشعابی دریافت کنید که تعرفه برق صاداراتی را دارد و با تغییر نرخِ دلار، تعرفه تغییر میکند.
اگر تا اینجا هنوز به یک جواب قطعی برای سوالهایتان نرسیدهاید، نگران نباشید. پاراگراف بعدی را با نهایت دقت بخوانید و اگر باز هم سوالی داشتید از ما در بخش کامنتها بپرسید.
سوالات پرتکرار در مورد بیت کوین Bitcoin
- بیت کوین چیست؟ بیت کوین یک پولِ دیجیتال بر بستر اینترنت است.
- چه کسی بیت کوین را کنترل میکند؟ هیچکس و همه!
- ایدهپرداز بیت کوین کیست و کجاست؟ فرد یا گروهی با نام ساتوشی ناکاموتو که اطلاعی از آن در دست نیست.
- پشتوانه بیت کوین چیست؟ همانطور که امروزه پشتوانه پول اعتماد به دولت است، پشتوانه ارز دیجیتال اعتماد خود مردم به شبکه است.
- با کامپیوتر شخصی میتوانم بیت کوین استخراج کنم؟ بله، ولی اقتصادی نیست.
- به جز استخراج چه روشی برای کسب درآمد از بیت کوین هست؟ نوسانگیری و خرید و فروش مداوم.
- قیمت بیت کوین قابل پیشبینی است؟ نیاز به تخصص، تجربه و دانش دارد.
- بیت کوین رایگان داریم؟ خیر! شما یا باید هزینه پرداخت کنید یا زمان.
- استخراج بیت کوین کی تمام میشود؟ احتمالاً سال 2140 میلادی تمامی بیت کوینها استخراج میشوند. بعد از آن سودآوری ماینرها از طریق تایید تراکنشها برای ماینرها مهیا است. با توجه به رشدی که ارز دیجیتال دارد و پایداری شبکهاش، بعد از اتمام استخراج، بیت کوین همچنان پابرجا خواهد ماند.
در آخر پیش از به پایان رساندن این مقاله بد نیست نگاهی هم به مزیتهای ارز ددیجیتال بیانداریم.
مزیتهای بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال
- کنترل کامل بر روی پولِ خود
- رفع واسطها و کاهش کارمزد نیست به سیستم قبلی
- قابلیتِ اضافه کردن لایههای برنامهنویسی شده روی آن و تبدیل به پول هوشمند
- برای تمام افراد از هر کشوری از طریق اینترنت قابل دسترس است
نظر شما چیست؟ آینده ارزهای دیجیتال و پادشاه آنها یعنی بیت کوین Bitcoin را چطور ارزیابی میکنید؟ به نظر شما این پول جایگزین پول رایج کنونی خواهد شد؟ نقشِ دولتها در این باره چیست؟ نظرات و تجربیات خود را برای ما بنویسید. شاید ماجراها و داستانهای شما برای سایر خوانندگان این متن مفید باشد. اگر این مقاله پنجرهای جدید در ذهن شما باز کرد و برایتان کارساز بود، پیشنهاد میکنیم آن را با دوستانتان به اشتراک بگذارید.