میکروفون: جامع‌ترین بررسی فرکانس‌های پاسخگویی
اگر به فکر خرید میکروفون باشید، حتماً مشخصاتی مثل محدوده فرکانسی، حساسیت و اعداد و ارقام دیگر شما را گیج می‌کنند. شاید درک این اعداد کمی پیچیده باشد، اما اگر آنها را بهتر بشناسید، قطعاً انتخاب بهتری هم خواهید داشت.
این چالش را بیشتر افرادی که به دنبال ضبط‌های استودیویی هستند، تجربه کرده‌اند. ممکن است از میان میکروفون‌های مختلفی که بدون تحقیق خریداری کرده‌اید، یکی در ضبط صدای گیتار و دیگری در ضبط صدای پیانو فوق‌العاده عمل کند.
اما نباید بی‌گدار به آب زد! در صورتی که درک درستی از ویژگی‌هایی همچون پاسخگویی فرکانسی داشته باشید، می‌توانید برای هر هدفی که دارید، بهترین نوع میکروفون را تهیه کنید.
در این بخش ما می‌خواهیم روی یکی از ویژگی میکروفون‌ها یعنی پاسخ فرکانسی یا محدوده و دامنه فرکانسی تمرکز کنیم. همراه ما باشید تا ببینیم این اعداد چگونه می‌توانند روی کیفیت ضبط نهایی شما تاثیر بگذارند.
پاسخ فرکانسی میکروفون چه معنایی دارد؟!
برای درک پاسخ فرکانسی ابتدا باید تعریفی از فرکانس داشته باشیم. فرکانس به زبان ساده یک رویداد است، که در یک بازه زمانی مشخص تکرار می‌شود. در رابطه با صدا، فرکانس با واحد هرتز اندازه‌گیری می‌شود، که تعداد رویدادهای تکرارشونده در یک ثانیه را اندازه می‌گیرد. مثلاً وقتی می‌گوییم 1 هرتز یعنی رویدادی مشخص در 1 ثانیه فقط 1 بار تکرار شده است.
زمانی که در دنیای صدا قدم می‌گذاریم، این رویداد تکرارشونده همان امواج صدایی یا سیکل‌های موجی شکلی هستند که در یک بازه زمانی (1 ثانیه) تکرار می‌شوند. این موضوع می‌تواند زیر یا بم بودن صدا را مشخص کند.
گوش انسان قابلیت شنیدن یک محدوده فرکانسی به خصوص را دارد؛ که از 20 هرتز تا 20 کیلوهرتز است. احتمالاً این اعداد را به عنوان دامنه فرکانسی در بسیاری از میکروفون‌ها دیده باشید؛ اما پشتیبانی گسترده از دامنه فرکانسی همیشه یک ویژگی و امتیاز مثبت محسوب نمی‌شود. در ادامه دلیل آن را متوجه می‌شویم.
در میکروفون‌ها پاسخ فرکانسی را با یک منحنی نشان می‌دهند. برای طراحی این منحنی از سطح سیگنال خروجی میکروفون بر حسب دسی‌بل استفاده می‌کنند. یک کیلوهرتز معادل صفر دسی‌بل در این منحنی است و هرچه فرکانس‌ها بیشتر می‌شوند، منحنی نسبت به صفر معیار ارزیابی می‌شود.
اگر میکروفون را شبیه به گوش انسان تصور کنیم، پاسخ فرکانسی آن مربوط به صداهایی است که به خوبی توسط میکروفون دریافت می‌شود. به بیان دیگر میکروفون می‌تواند این فرکانس‌های صوتی را به راحتی به سیگنال الکتریکی تبدیل کند.
حال که متوجه مفهوم فرکانس در میکروفون‌ها شدید، می‌خواهیم انواع آنها را با یکدیگر مقایسه کنیم تا بفهمیم چرا این محدوده در میکروفون‌ها متفاوت است و چرا همگی از 20 هرتز تا 20 کیلوهرتز که محدوده شنوایی انسان است، پشتیبانی نمی‌کنند؟!
حتماً بخوانید: حرفه‌ای‌ترین راهنمای نحوه راه‌اندازی انواع میکروفون
ترفندهایی برای خرید میکروفون بر اساس دامنه فرکانسی
با توجه به توضیحاتی که دادیم شاید تصور کنید: هرچه دامنه فرکانسی میکروفون گسترده‌‌تر باشد، انتخاب بهتری است. این نتیجه‌گیری زود هنگام می‌تواند شما را دچار دردسر کند! چرا که برای خرید میکروفون بر اساس فرکانس نباید فقط به پاسخ یا دامنه فرکانسی آن توجه کرد.
افراد حرفه‌ای‌‌تر برای ارزیابی پاسخگویی میکروفون، منحنی پاسخگویی آن را بررسی می‌کنند. این منحنی وضعیت میکروفون‌ها در حالات مختلف ارزیابی کرده است. معمولاً میکروفون را در فاصله 60 تا 90 سانتی‌متری از منبع صوت قرار می‌دهند تا میزان عملکرد آن را بسنجند. البته برخی از کمپانی‌ها ممکن است فاصله‌های مختلف را در نظر بگیرند و در کاتالوگ خود شرایط منحنی را ذکر کنند.
معمولاً برندهای معتبر فقط یک منحنی فرکانسی برای میکروفون خود در کاتالوگ قرار نمی‌دهند. میکروفون‌ها در حداکثر فشارهای صوتی (SLP) مختلف، میدان‌های صوتی متفاوت و موقعیت‌های متغیر نسبت به پاسخ قطبی میکروفون، ارزیابی می‌شوند.
دامنه فرکانسی در فضای باز
این منحنی ساده‌ترین روش ارزیابی میکروفون است؛ که برای بررسی محصول، منبع صوت را بدون زاویه روبه‌روی میکروفون قرار می‌دهند. البته ممکن است فواصل مختلفی را آزمایش کنند.
دامنه فرکانسی در فضای بسته
این منحنی پاسخ فرکانسی را در فضاهای بسته و به همراه ریورب صدا ارزیابی می‌کند. در این آزمایش ممکن است منبع صوت با زاویه قرار گرفته و صداهای ریورب نیز در فضا وجود داشته باشند.
دامنه فرکانسی خارج محور
در این آزمایش منبع صوت در زاویه و فاصله‌ای دور از میکروفون قرار می‌گیرد تا پاسخ فرکانسی میکروفون سنجیده شود. هرچه پاسخ خارج محوری میکروفون کمتر باشد برای ضبط صدا در استودیو یا استیج مناسب‌‌تر خواهد بود.
خط‌چین‌های اثر مجاورت در منحنی پاسخ فرکانسی
علاوه بر آزمایش‌های بالا، برخی شرایط ویژه می‌توانند روی دامنه فرکانسی میکروفون تاثیر بگذارند. احتمالاً شما هم تجربه شنیدن صدای بم خواننده‌ها را داشته‌اید؛ زمانی که میکروفون را به نزدیک دهان خود می‌برند. زمانی که منبع صوت بیش از حد به میکروفون نزدیک شود، دامنه فرکانسی صداهای بم در میکروفون بیشتر می‌شود. این موضوع که با پدیده مجاورت شناخته می‌شود به شکل خط‌چین در منحنی پاسخ فرکانسی به نمایش درمی‌آید.
چطور از اطلاعات منحنی دامنه فرکانسی استفاده کنیم؟!
برای خرید مناسب‌ترین میکروفون با توجه به هدف‌تان، منحنی فرکانسی بهترین راهنمای شما خواهد بود. این منحنی در یک اتاق خالی از انعکاس صدا ثبت می‌شود. این اتاق که یک اتمسفر کنترل شده دارد، باعث شرایط مساوی برای تست میکروفون‌های مختلف می‌شود و صدا هیچ گونه انعکاسی در آن نخواهد داشت. برای آزمایش یک Pink Noise پخش می‌شود. «نویز صورتی» صدایی است که در آن تمام فرکانس‌ها انرژی یکسان دارند.
برای استفاده از منحنی دامنه فرکانسی باید عملکرد میکروفون را در فرکانس‌های مختلف بررسی کنید. خط عمودی نمودار دسی‌بل و خط افقی هرتز است، که از 20 هرتز تا 20 کیلوهرتز را نشان می‌دهد. هرچه منحنی میکروفون مورد نظر شما در یک محدوده فرکانسی خاص یکنواخت‌تر یا فلت‌تر باشد، میکروفون در آن محدوده عملکرد خوبی خواهد داشت و جزئیات صدا را به همان شکلی که باشد دریافت می‌کند.
اما شما به دنبال ضبط چه فرکانسی هستید؟! اینجاست که هر میکروفونی نمی‌تواند شما را برای رسیدن به هدفی که دارید، همراهی کند.
حتماً بخوانید: میکروفون‌های بی‌سیم، سیم‌دار و رومیزی: حرفه‌ای‌ترین بررسی تفاوت + کاربرد
فرکانس‌های ضبط انواع صداها را می‌شناسید؟!
موضوع دامنه فرکانسی میکروفون بیشتر برای افرادی حیاتی است که می‌خواهند صدای انواع سازها را ضبط کنند. از آنجایی که صدای هر یک از سازها فرکانس مخصوص به خود را دارد، باید میکروفونی را انتخاب کرد که بهترین پوشش صدایی را ایجاد می‌کند.
برای افرادی که می‌خواهند از میکروفون در کاربری وکال آن استفاده کنند، شاید فرکانس آن چنان حساسیت خاصی نداشته باشد و سایر ویژگی‌ها به دامنه فرکانسی میکروفون بچربد. اما برای ضبط‌های استودیویی فرکانس با شما شوخی ندارد.
احتمالاً یک سوال ذهن شما را درگیر کرده باشد؛ اینکه میکروفون 20 هرتز تا 20 کیلوهرتز که محدوده شنوایی انسان را پوشش می‌دهد چرا برای ضبط انواع سازها مناسب نیست؟!
جواب سوال شما به همان منحنی فرکانسی مربوط است. اول اینکه فقط پشتیبانی از یک محدوده فرکانسی نشان‌دهنده کیفیت میکروفون نیست؛ منحنی پاسخ فرکانسی است که نشان می‌دهد، میکروفون در چه فرکانس‌هایی عملکرد بهتری دارد. (در چه بازه‌های فرکانسی منحنی یکنواخت‌تر است.)
دوم اینکه برای ضبط صدای انواع سازها باید محدوده فرکانس‌های تولید شده آنها را بدانید و سعی کنید میکروفونی را تهیه کنید که در آن بازه، عملکرد خوبی دارد و حتی فرکانس‌های پایین‌‌تر از ساز شما را دریافت نمی‌کند. این ویژگی باعث می‌شود صداهای ناخواسته محیطی و نویزهای اطراف تاثیری بر کیفیت صدای ضبط شده شما نداشته باشند.
علاوه بر این زمانی که با اجرای هم زمان چند ساز سروکار داشته باشید، این موضوع اهمیت دو چندانی پیدا می‌کند. چرا که تداخل صداهای مختلف سازها که توسط تمام میکروفون‌ها دریافت شود، نتیجه نهایی کار شما را تبدیل به یک آش شله قلمکار می‌کند!
فرکانس ادوات موسیقی
بیشتر ادوات موسیقی دامنه فرکانسی بین 80 تا 15 کیلوهرتز نیاز دارند. فرکانس‌های زیر را برای ضبط انواع سازها به خاطر داشته باشید:
- سازهایی با صداهای بم 40 هرتز تا 9 کیلوهرتز
- سازهای بادی برنجی و کاربری وکال ۸۰ هرتز تا ۱۲ کیلوهرتز
- پیانو ۴۰ هرتز تا ۱۲ کیلوهرتز
- سنج‌ها و بعضی از پرکاشن‌ها ۳۰۰ هرتز تا ۱۵ یا ۲۰ کیلوهرتز
- ارکستر موسیقی سمفونیک ۴۰ هرتز تا ۱۵ کیلوهرتز
بررسی انواع میکروفون‌ها با توجه به دامنه فرکانسی و کاربری
میکروفون‌ها با توجه به دامنه فرکانسی و کاربری خود به چند دسته تقسیم می‌شوند، که در این بخش رایج‌ترین آنها را به شکل مختصری معرفی می‌کنیم. این میکروفون‌ها را معمولاً در 4 دسته داینامیک، کاندنسر، ریبون و USB قرار می‌دهند؛ که دو دسته آخر در ضبط‌های استودیویی نمی‌توانند عملکرد قابل قبولی داشته باشند.
میکروفون‌های داینامیک
این میکروفون‌ها دیافراگم نازکی دارند و حساسیت آنها به فرکانس‌های بالا و فشار صدا، کمتر است. این میکروفون‌ها مقاومت بالایی در برابر آسیب داشته و معمولاً قیمت مناسب‌تری هم دارند. میکروفون‌های داینامیک انتخاب بهتری برای دریافت فرکانس‌های بالا هستند. بنابراین می‌توانید آنها را برای ضبط درامز و گیتار الکتریک استفاده کنید. میکروفن شور SHURE SM57 microphone یکی از بهترین نمونه‌ها در این زمینه است که دامنه فرکانسی 15 هرتز تا 40 کیلوهرتز را پشتیبانی می‌کند. این میکروفون با الگوی قطبی کاردیوئید، مقاومت بدنه بالایی داشته و در ضبط‌های استودیویی فوق‌العاده عمل می‌کند. به صفحه این میکروفون بروید و بعد از مرور مشخصات فنی، اگر همچنان نیاز به مشاوره داشتید، همکاران فروش ما آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند.
میکروفن‌های کاندنسر
در مقابل میکروفون‌های داینامیک، انواع کاندنسر قرار می‌گیرند که نسبت به جزئیات صدا حساس‌‌تر بوده و صدا را با کیفیت بالایی دریافت می‌کنند. دیافراگم آنها معمولاً باریک و کشیده بوده و انرژی الکتریکی را از منبع خارجی دریافت می‌کنند. این میکروفون‌ها در شکل‌ها و اندازه‌های گوناگونی تولید می‌شوند و برای ضبط صداهایی که جزئیات بالایی دارند، بهتر عمل می‌کنند.
یکی از بهترین محصولات در این دسته میکروفن Rode NT1000 است که با داشتن الگوی قطبی کاردیوئید و دامنه فرکانسی استاندارد، برای ضبط وکال، پیانو، گیتار و انواع ادوات موسیقی مناسب است. برای خرید این میکروفون کافی‌ست سری به فروشگاه دیدنگار بزنید و به راحتی خرید کنید.
شما برای خرید میکروفون به کدام ویژگی آن توجه می‌کنید؟!
برای خرید میکروفون باید حتماً هدف استفاده از آن را در نظر بگیرید. شاید یک میکروفون را بتوان هم برای ضبط صدا و هم ضبط انواع ادوات موسیقی به کار برد؛ اما قطعاً نتیجه حاصل از آن چیزی نیست که یک میکروفون حرفه‌ای در اختیارتان می‌گذارد. برای خرید یک میکروفون معیارهای مختلفی وجود دارد که باید آنها را بر اساس نیاز خود بشناسید تا هوشمندانه‌‌تر تصمیم بگیرید.
در این بخش ما درباره فرکانس و پاسخ فرکانسی در میکروفون‌ها صحبت کردیم. حالا نوبت شماست که بگویید یک میکروفون را بر چه اساسی انتخاب می‌کنید و در زمان خرید میکروفون به چه اعدادی بیشتر توجه می‌کنید؟! در بخش دیدگاه‌ها منتظر شنیدن نظرات شما هستیم. اگر این مقاله برای شما مفید بود، می‌توانید آن را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.
پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را هم بخوانید
کدام میکروفون ضبط صدا؟ معرفی ۳ میکروفون فیلمبرداری عالی!
