فاصله فوکوس چیست؟ حرفه‌ای‌ترین بررسی اعداد لنز

خریدن لنزهای جدید، به خصوص اگر به تازگی از دوران آماتوری خود در عکاسی درآمده باشید، از چالش‌هایی است که تا پایان عمر یقه شما را ول نمی‌کند! هر کدام از لنزها انواع مختلفی دارند که وقتی نوع آن را هم انتخاب کنید، با دنیایی از تنوع‌ مواجه می‌شوید؛ که هر لنز لیستی از ویژگی‌ها و اعداد را برای خود دارد. فاصله کانونی، فاصله فوکوس، دیافراگم، فیلتر و هزاران ویژگی دیگر که گاهی شما را بیخیال خرید لنز می‌کند!

از میان ویژگی‌هایی که در لنزها دیده می‌شوند، بیشتر افراد تنها به فاصله کانونی و دیافراگم اهمیت می‌دهند که البته حق دارند؛ این دو از مهم‌ترین معیارها برای خرید یک لنز کاربردی هستند. اما کمتر کسی به فاصله فوکوس توجه نشان می‌دهد و شاید برخی از افراد حتی ندانند این فاصله چیست و به چه کاری می‌آید.

اگر شما هم از آن دسته افراد هستید که اطلاعات چندانی از حداقل فاصله فوکوس‌دهی ندارید، این مقاله برای شماست. از اینجا به بعد یاد می‌گیرید برای خرید لنزهای جدید خود علاوه بر معیارهای بالا، حتماً نگاهی هم به این پارامتر بیندازید. پس با ما همراه شوید.

هزارتویی از فاصله کانونی و فاصله فوکوس‌!

Focal length و Focus distance دو واژه‌ای هستند که ممکن است کمی شما را گیج کنند. یک واژه دیگر هم به این دو اضافه می‌شود به نام: فاصله کاری یا working distance!

البته تشخیص این سه واژه در نگاه اول سردرگم کننده است؛ اما با توضیح آنها متوجه می‌شوید ارتباطی به یکدیگر ندارند و کاملاً واضح است که هر کدام به چه فاصله‌ای اشاره دارند.

فاصله کانونی یا Focal length واژه‌ای است که بیشتر از دو واژه دیگر به گوش شما خورده و می‌دانید در دوربین‌های عکاسی چه نقشی دارد. این فاصله با میلی‌متر (mm) اندازه‌گیری می‌شود و معمولاً با یک عدد (در صورتی که لنز تک کانونی باشد) یا دو عدد (در لنزهای زوم) روی بدنه لنز دوربین قابل تشخیص است.

این فاصله بین نقطه همگرایی لنز تا سنسور دوربین شماست و مشخص می‌کند که چه میزان در عکس‌های خود، بزرگ‌نمایی کرده‌اید. همچنین فاصله کانونی به شما می‌گوید چه عکس‌هایی می‌توانید بگیرید و از خلاقیت خود چگونه در ثبت تصاویر استفاده کنید.

اما فاصله فوکوس چیست؟! حتماً یک عدد دیگر را هم روی لنز خود دیده‌اید که با واحد متر (m) نوشته شده است. اینجا همان جایی است که در این بخش با آن کار خواهیم داشت!

حتماً بخوانید: سیستم فوکوس خودکار تشخیص فاز ( PDAF ) چیست و چگونه کار می‌کند ؟

مفهوم فاصله فوکوس و کاربرد آن در عکاسی

فاصله فوکوس هم از ویژگی‌هایی است که آن را روی بدنه لنز حک می‌کنند؛ پس توجه به آن در زمان خریداری لنز مهم است. (البته ممکن است برخی از لنزها این عدد را روی خود نداشته باشند.) این فاصله برخلاف فاصله کانونی، با واحد متر اندازه‌گیری می‌شود، و معمولاً با یک عدد اعشاری سروکار داریم. مثلا اگر روی لنز شما 1.1m دیده شود، نشان می‌دهد: حداقل فاصله فوکوس لنز 110 سانتی‌متر است. زحمت این تبدیل را به گردن خودتان گذاشته‌اند!

اما این فاصله چه چیزی را به ما می‌گوید؟ و چگونه باید از آن استفاده کنیم؟ اگر بخواهیم این مفهوم را خیلی ساده توضیح دهیم باید بگوییم: فاصله فوکوس به شما نشان می‌دهد، نزدیک‌ترین فاصله شما از سوژه چقدر می‌تواند باشد تا از فوکوس خارج نشوید.

مثلاً وقتی روی لنز شما عدد 1.1m دیده می‌شود، باید حواستان باشد که 110 سانتی‌متر فاصله از سوژه برای داشتن فوکوس روی آن اجباری است. اگر فاصله را کمتر یا بیشتر کنید، از فوکوس خارج می‌شوید. اینجا فاصله فیزیکی شما با سوژه اهمیت دارد.

اما باید بدانید: این فاصله از کدام قسمت دوربین تا سوژه اندازه گرفته می‌شود؟ اینجاست که بسیاری از افراد آن را با واحد فاصله کاری یا working distance اشتباه می‌گیرند. شاید شما هم دچار این اشتباه شده باشید!

تفاوت فاصله کاری و فاصله فوکوس چیست؟!

فاصله کاری همان چیزی است که با خواندن تعریف فاصله فوکوس به اشتباه به ذهن شما رسیده است: فاصله از انتهای لنز تا سوژه عکاسی.

فاصله کاری که بین لنز شما و سوژه است نشان می‌دهد به چه میزان می‌توانید به سوژه خود نزدیک شوید. اما پس فاصله فوکوس چه می‌شود؟!

فاصله بین سوژه تا صفحه کانونی دوربین را فاصله فوکوس می‌گویند. در بسیاری از دوربین‌های دیجیتالی که لنز آنها قابل تغییر باشد، صفحه کانونی یا سنسور تصویر روی دوربین با یک علامت کوچک روی بدنه دوربین مشخص شده است. البته نیازی نیست خود را درگیر این فاصله و این علامت کنید؛ چرا که قرار نیست متری در جیب خود بگذارید و برای ثبت تصاویر مختلف از سوژه‌ها ابتدا شروع به متر گرفتن فاصله‌تان کنید!

برای پیدا کردن فاصله فوکوس: از نزدیک‌ترین فاصله با سوژه شروع می‌کنید و دوربین را روی سوژه نگه می‌دارید. سپس قدم به قدم عقب‌تر می‌روید، تا جایی که فوکوس شما دقیقاً سوژه را هدف قرار دهد. با این کار حداقل فاصله فوکوس‌دهی را پیدا کرده‌اید.

حتماً بخوانید: سیستم فوکوس چگونه کار می‌کند ؟

چرا باید به فاصله فوکوس اهمیت دهیم؟

شاید فاصله فوکوس موضوعی نباشد که برای تمام عکاسان اهمیت داشته باشد. در واقع این فاصله به سبک عکاسی شما بستگی دارد. در رابطه با لنزهای تله، به خصوص تله‌های متوسط و سوپر تله، فاصله فوکوس اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

در واقع، تا زمانی که درک نکنیم لنز دوربین ما از نظر حداقل فاصله فوکوس چگونه کار می‌کند، نمی‌توانیم به سوژه خودمان نزدیک شویم. به عنوان مثال: به لنز نمونه خودمان برمی‌گردیم.

فرض کنید: لنز نیکون Nikon AF-P Nikkor VR 70-300mm F4.5-6.3G را خریداری کرده‌اید. در این لنز عدد 1.1m روی بدنه آن حک شده است؛ که نشان می‌دهد: حداقل فاصله فوکوس 110 سانتی‌متر است. پس برای عکاسی با آن نمی‌توانید فاصله کمی از سوژه خود داشته باشید. باید حداقل 110 سانتی‌متر از سوژه فاصله بگیرید تا فوکوس‌دهی شما دقیق باشد.

حال تصور کنید: لنز کانن Canon EF-S 18-55mm f/3.5-5.6 III را خریده‌اید، که حداقل فاصله فوکوس در آن 25 سانتی‌متر است. در این شرایط می‌توانید به راحتی تا 25 سانتی‌متری سوژه (از سوژه تا سنسور تصویر) حرکت کنید، و اگر می‌خواهید عکس‌هایی با قاب‌های بسته ثبت کنید. برای خرید هر کدام از این دو لنز کافی است سری به صفحه آنها در سایت دیدنگار بزنید.

البته این اشتباه را نکنید که هر لنزی، فاصله فوکوس کمتری داشته باشد، بهتر است! پیش‌تر هم گفتیم که این موضوع به سبک عکاسی شما برمی‌گردد. اگر عکاسی ماکرو یا استفاده از لنزهای تله برای عکاسی، اولویت شماست، بررسی فاصله فوکوس را در زمان خرید لنز فراموش نکنید.

به عنوان مثال: اگر عکاسی حیات وحش و طبیعت را دنبال می‌کنید، پایین بودن حداقل فاصله فوکوس، به شما اجازه می‌دهد به راحتی به سوژه خود نزدیک شوید، و از کیفیت عکس‌های بیشتری برخودار باشید.

البته در لنزهایی که فاصله فوکوس آنها بیشتر است، بزرگ‌نمایی به کمک شما می‌آید؛ با این حال باید عطای پایین آمدن کیفیت عکس را به لقای آن ببخشید!

یک قانون کلی در رابطه با فاصله فوکوس!

به طور کلی یک قانون برای تخمین میزان فاصله فوکوس در دوربین‌ها وجود دارد. هر چه سنسور دوربین شما بزرگ‌تر باشد، برای خارج نشدن از فوکوس به فاصله بیشتری نیاز دارد. در دوربین‌های DSLR فول فریم نیز فاصله فوکوس نسبت به دوربین‌های APS-C بیشتر است.

همان طور که باید انتظار داشت، کمترین فاصله‌های فوکوس را می‌توان در لنزهای ماکرو پیدا کرد. به عنوان مثال: در لنز کانن Canon EF-M 28mm F3.5 Macro IS STM حداقل فاصله فوکوس 0.9 سانتی‌‎متر است. یعنی تنها 9 میلی‌متر فاصله فوکوس از سوژه کافی است تا تصویری خارق‌العاده از آن ثبت کنید. این لنز در میان عکاسان ماکرو بسیار محبوب است. اگر شما هم به ماکروگرافی علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنیم، یکی از این لنزها را در کوله‌پشتی دوربین خو داشته باشید. برای مقایسه و آشنایی بیشتر با مشخصات این لنز، می‌توانید از مشاوران متخصص ما کمک بگیرید.

خب تا اینجا، دیدنگار سیر تا پیاز هر آنچه لازم بود در مورد فاصله فوکوس بدانید، برای شما توضیح داد. حالا نوبت شماست…

از این به بعد به فاصله فوکوس برای خرید لنز دقت می‌کنید؟!

بدیهی است فاصله کانونی و محدوده دیافراگم آنقدر برای عکاسی اهمیت دارند، که کمتر کسی به فاصله فوکوس لنز در زمان خرید توجه کند. البته این موضوع به دلیل عدم شناخت افراد با این مفهوم نیز اتفاق می‌افتد. با این حال برای خرید یک لنز جدید، نباید کیفیت بالایی که از فاصله کانونی و دیافراگم در نظر داریم را فدای یک فاصله فوکوس فوق‌العاده کنیم. همان طور که پیش‌تر هم گفتیم این پارامتر بیشتر در لنزهای ماکرو و تله فوتو و سبک‌های خاص عکاسی اهمیت پیدا می‌کند.

پیشنهاد ما این است که: برای این سبک از عکاسی به دنبال یک لنز جدا باشید؛ تا پارامترهای مهم دیگر برای عکاسی روزانه را از دست ندهید. با این حال نمی‌توان جذابیتی که در تصاویر با حداقل فاصله فوکوس از سوژه گرفته می‌شود را نادیده گرفت. دنیای عکاسی نزدیک از سوژه، لذت‌های خاص خود را دارد، که شاید شما هم روزی این هیجان را تجربه کرده‌اید.

اگر مفهوم فاصله فوکوس را به خوبی درک کرده‌اید، بگویید آیا از این پارامتر در عکاسی‌های خود استفاده می‌کردید؟! آیا مقدار فاصله فوکوس برای خرید لنزهای جدید برای شما اهمیت داشت؟! یا هنوز هم سروکاری با آن ندارید؟! ما در بخش دیدگاه‌ها منتظر شنیدن تجربیات و ایده‌های جالب شما هستیم. اگر این مقاله را دوست داشتید، خوشحال می‌شویم آن را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.

پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را هم بخوانید

حالت‌های فوکوس خودکار : عملکرد هر کدام چگونه بوده و چه کاربردی دارند ؟