مقایسه سه پایه عکاسی و فیلم برداری
در این مقاله قصد دارم در مورد تفاوت‌های سه پایه عکاسی و فیلم برداری برایتان صحبت کنم.
به طور کلی سه پایه‌های عکاسی و فیلم برداری ظاهری کاملا شبیه به هم دارند و شاید در نگاه اول تشخیص آنها از هم کمی سخت باشد، اما این شباهت به معنی کاربرد یکسان نیست و استفاده از هر کدام به جای دیگری یک اشتباه بزرگ است.
سه پایه‌های عکاسی عموما به منظور ثابت نگه داشتن دوربین عکاسی طراحی می‌شوند و پس از حرکت در یک یا چند جهت می‌بایست آنها را قفل کرد تا حرکت نداشته باشند. اما سه پایه‌های فیلم برداری برای حرکت ساده‌تر و نرم‌تر دوربین و در عین حال ثابت ماندن آن طراحی شده‌اند و کارکردی کاملا متفاوت دارند.
یکی از اشتباهاتی که بعضی از مردم مرتکب آن می‌شوند این است که فکر می‌کنند سه پایه صرفا برای ثابت نگه داشتن دوربین است و هیچ کاربرد دیگری ندارد. در حالی که بعضی شیوه‌های عکاسی و فیلم برداری کاملا وابسته به سه پایه هستند.
برای مثال می‌توان به عکاسی پانوراما یا عکاسی نجومی که نیاز به نوردهی طولانی‌تری دارد اشاره کرد. یا به عنوان مثالی دیگر در هنر فیلم برداری یا فیلم سازی، تکنیک‌های مثل پن یا تیلت که نیاز به سه پایه دارند و بدون سه پایه به هیچ وجه نمی‌توان فیلم‌های خوبی را ضبط کرد.
هر نوع سه پایه‌ای کاربرد مخصوصی دارد و در شرایطی خاص باید مورد استفاده قرار گیرد. در این مقاله قصد دارم در مورد همین موضوع برایتان بگویم و همچنین به مقایسه سه پایه عکاسی و فیلم برداری بپردازم و کاربردهای هر یک را برایتان بگویم. پس با من همراه باشید..
سه پایه عکاسی چیست؟
سه پایه یکی از تجهیزات ابتدایی و مهم در عکاسی محسوب می‌شود. اغلب عکاسان حرفه‌ای همیشه یک سه پایه همراه خود دارند تا در زمانی که نیاز داشتند از آن استفاده کنند. سه پایه علاوه بر ثابت نگه داشتن دوربین، کاربردهای بسیار دیگری دارد که بسته به ژانر مورد علاقه شما ممکن است متفاوت باشد.
اگر بخواهید در یک مکان تاریک عکاسی کنید یا حرکت آب در یک رودخانه را به صورت ابریشمی ثبت کنید، مجبورید سرعت شاتر را کاهش دهید. با کاهش سرعت شاتر لرزش‌های دست و دوربین بیشتر در عکس تاثیر می‌گذارند. همچنین برای ژانرهایی مثل عکاسی نجومی و عکاسی از رویدادهای ورزشی نیز معمولا از سه پایه استفاده می‌شود.
عکاسی از منظره، عکاسی خانوادگی، عکاسی استودیویی، عکاسی پانوراما و عکاسی HDR نیز مستلزم استفاده از سه پایه هستند.
در واقع می‌شود گفت عکاسی با گرفتن دوربین بر روی دست با لنزهایی که لرزشگیر داخلی دارند با سرعت طولانی‌تر از 1.5 ثانیه و برای لنزهایی که لرزشگیر ندارند، طولانی‌تر 1/30 ثانیه، باعث ثبت لرزش در تصویر می‌شود. این آمار برای لنزهایی که لرزشگیر ندارند بدتر هم می‌شود.
با کاهش سرعت شاتر دیگر مجبور به زیاد کردن ISO هم نیستید و به همین دلیل می‌توان گفت در صورت استفاده از سه پایه، کیفیت نهایی عکس بیشتر خواهد بود.
سه پایه‌های عکاسی انواع مختلفی دارند و با توجه به ابعاد، ارتفاع، جنس بدنه، سری قابل تعویض و نوع پیچ‌ها، قیمت‌های مختلفی دارند. جنس سه پایه‌های عکاسی باید به صورتی باشد که علاوه بر استحکام و مقاومت در برابر زنگ زدن و خوردگی، سبک هم باشد تا حمل و نقل آن برای عکاس سخت نباشد. از بهترین جنس‌های بدنه سه پایه می‌توان به آلومینیوم و منیزیم اشاره کرد.
البته سبک بودن بیش از حد سه پایه هم یک نقطه ضعف محسوب می‌شود، چرا که استحکام و پایداری آن را از بین می‌برد. حتی بعضی از مدل‌های سه پایه برای حفظ تعادل به یک پایه اضافه یا چیزی شبیه به لنگر مجهز شده‌اند که بسیار کاربردی است. اما اگر عکاس حرفه‌ای هستید و تجهیزات بزرگ و سنگینی دارید، پیشنهاد می‌کنم از سه پایه‌هایی استفاده کنید که وزن بالایی دارند.
ارتفاع سه پایه‌های عکاسی نیز معمولا قابل تغییر است و این کار از طریق پیچ‌هایی که روی پایه‌ها نصب است انجام می‌گیرد. البته بعضی از سه پایه‌ها قابلیت افزایش ارتفاع در بخش سری را هم دارند. ارتفاع کوتاه‌ترین سه پایه‌ها تا 10 سانتی‌متر نیز می‌رسد و این سه پایه‌های کوچک برای قرار گرفتن بر روی میز مناسب هستند. بلندترین آنها نیز می‌تواند ارتفاعی بیش از قد یک انسان داشته باشد که هر کدام کاربرد خاص خودشان را دارند.
اما مهم ترین بخش سه پایه‌های عکاسی سری آنها است. اکثر سه پایه‌ها قابلیت تعویض سری را دارند و تنها مدل‌های ارزان قیمت فاقد این قابلیت کاربردی هستند. از انواع سری‌های سه پایه مخصوص عکاسی می‌توان به بال هدها و پن هدها اشاره کرد که هر کدام کاربردی مشخص دارند.
سه پایه فیلم برداری چیست؟
در فیلم برداری و فیلم سازی برای ثابت نگه داشتن دوربین یا اعمال یک حرکت مشخص روی آن، روش‌ها و تجهیزات بسیاری وجود دارد که یکی از آنها سه پایه فیلم برداری است. سه پایه فیلم برداری ظاهری بسیار شبیه به سه پایه عکاسی دارد و شاید در نگاه اول اصلا نتوان آنها را از هم تشخیص داد.
اما در عمل این دو کارکردی کاملا متفاوت دارند و نمی‌شود از آنها به جای یکدیگر استفاده کرد. گاهی اوقات فیلم برداران تازه کار سعی می‌کنند از همان سه پایه‌های مخصوص عکاسی برای ضبط فیلم استفاده کنند و یا به اشتباه این سه پایه‌ها را تهیه می‌کنند و در نهایت پشیمان می‌شوند. بهتر است با آگاهی کامل یک مدل را برای خودتان انتخاب کنید و به اینکه مخصوص فیلم برداری است یا عکاسی حتما توجه داشته باشد.
دوربین‌های فیلم برداری معمولا بسیار سنگین‌تر از دوربین‌های عکاسی هستند. البته امروزه کمپانی‌های بزرگ فیلم سازی با توجه به قدرت دوربین‌های عکاسی در فیلم برداری، به استفاده از آنها تمایل نشان داده‌اند. برای مثال دوربین‌های کانن 5D Mark IV و کانن 1DX Mark III از دوربین‌های مورد علاقه بسیاری از کارگردانان هالیوود هستند.
اما استفاده از دوربین‌های عکاسی برای فیلم برداری حرفه‌ای مستلزم نصب تجهیزات متعدد و مخصوصی روی دوربین است تا آن را کاملا برای ضبط فیلم به صورت حرفه‌ای آماده کنند. این تجهیزات می‌توانند وزن دوربین را حتی تا چندین برابر افزایش دهند.
با توجه به وزن زیاد آنها، باید از سه پایه‌هایی استفاده شود که استحکام بسیار بالایی داشته و بتوانند وزن بسیار زیادی را تحمل کنند. سه پایه‌های مخصوص فیلم برداری تحمل وزن بسیار بالایی داشته و این یکی از مهمترین تفاوت‌های آنها با سه پایه‌های عکاسی است. بهترین جنس برای ساخت بدنه سه پایه‌های فیلم برداری نیز همانند عکاسی آلومینیوم و منیزیم است.
ارتفاع این سه پایه‌ها نیز قابل تغییر بوده و تغییر آن توسط پیچ‌های روی پایه انجام می‌شود. ارتفاع سه پایه‌های عکاسی و فیلم برداری تفاوت چندانی ندارند، اما مدل‌های با ارتفاع کم برای این کار ساخته نمی‌شوند. برای قرار گیری دوربین در ارتفاع کم برای فیلم برداری از ریل‌های مخصوص استفاده می‌شود.
سه پایه‌های فیلم برداری سری‌هایی قابل تعویض دارند تا دست فیلم بردار را برای انواع حرکت‌ها باز بگذارند. سری‌های بال هد، پن هد و سری هیدرولیکی از معروف‌ترین مدل‌ها هستند.
چگونه سه پایه‌ها را از هم تشخیص دهیم؟
بر روی کفی سه پایه دقت کنید. کفی جایی است که دوربین بر روی آن می‌نشیند. معمولا بر روی کفی یک لایه لاستیک نرم و یا چوب پنبه چسبیده است تا از خراشیده شدن دوربین جلوگیری کند و توسط یک پیچ به کف دوربین متصل می‌شود.
اگر به کفی دقت کنید، می‌توانید یک پیچ و یک زائده را ببینید. حال اگر به کف دوربین خود دقت کنید 2 سوراخ می‌بینید که یکی دندانه دار و دیگری ساده بوده که یکی محل اتصال پیچ و دیگری محل قرارگیری زائده است. البته در تمام دوربین‌ها این دو سوراخ وجود ندارند و اکثرا در دوربین‌های قدیمی می‌شود آنها را مشاهده کرد.
در دوربین‌های عکاسی این دو سوراخ در کنار یکدگیر و در راستای عمود بر لنز دوربین قرار گرفته‌اند، در صورتی که در دوربین‌های فیلم برداری این دو سوراخ در راستای لنز دوربین و پشت سر هم قرار دارند. بنابراین اولین راه تشخصی سه پایه‌های مخصوص فیلم برداری این است که پیچ و زائده در راستای دسته سه پایه قرار گرفته باشند در حالی که در سه پایه‌های عکاسی در کنار یکدگیر و عمود بر دسته هستند.
البته این نکته را هم بگویم که شاید در دوربین‌های عکاسی حرفه‌ای فقط جای پیچ وجود داشته باشد. به همین خاطر جدیدا زائده را در سه پایه‌های عکاسی بصورت فنری طراحی می‌کنند که به سادگی درون کفی فرو رود.
اما اگر از دوربین‌های عکاسی برای فیلم برداری استفاده کنید، این موضوع فایده‌ای نخواهد داشت و بهتر است از روش دوم استفاده کنید.
روش دیگر تشخیص سه پایه عکاسی و فیلم برداری ، دقت به اتصالات سری یا هد سه پایه است. سری سه پایه‌های فیلم برداری به نحوی طراحی شده‌اند که توسط دسته بتوان دوربین را در راستای افقی و عمودی چرخاند. ولی در سه پایه‌های عکاسی علاوه بر این امکان، کفی توسط یک مفصل اضافه 90 درجه چرخش می‌کند و در واقع دوربین را در محور سوم می‌چرخاند.
این چرخش تنها در دوربین‌های عکاسی برای عمودی کردن فریم کاربرد دارد و برای فیلم برداری مزاحم بوده و باعث افتادن دوربین به طرفین می‌گردد.
سری سه پایه عکاسی و فیلم برداری
سری سه پایه را شاید بتوان مهمترین بخش آن نامید. در اکثر سه پایه‌های عکاسی و فیلم برداری ، سری قابل تعویض بوده و می‌توانید مطابق نیازتان یک مدل را روی آن قرار دهید. اما این سری‌ها نیز همانند خود سه پایه برای عکاسی و فیلم برداری متفاوت هستند.
در سری‌های مخصوص عکاسی استحکام و ثابت شدن حرف اول را می‌زند و آزادی عکاس در حرکت دادن دوربین محدود است. برای مثال در سری‌های پن شما می‌توانید دوربین را در چند جهت تغییر دهید، اما برای هر حرکت باید یکی از پیچ‌ها را بپیچانید. برای مثال نمی‌شود حرکتی در زاویه 45 درجه انجام داد و برای این کار باید یکبار در راستای محور افقی حرکت کرد و یکبار هم عمودی.
یا در سری‌های بال هد مخصوص عکاسی، شما می‌توانید دوربین را در هر جهتی بچرخانید، اما در نهایت باید گیره را سفت کنید تا دوربین ثابت شده و عکس بگیرید.
در سری‌های مخصوص فیلم برداری مکانیزم حرکت کاملا مخالف آن است. یعنی به جای استحکام، نرمی حرکت و روان بودن ملاک اصلی محسوب می‌شود. چرا که شما نیازی به ثابت نگه داشتن دوربین ندارید و باید دائما دوربین را حرکت دهید.
یکی از پرکاربردترین سری‌های مخصوص فیلم برداری، سری هیدرولیکی است. این هد به فیلم بردار اجازه می‌دهد دوربین را بدون کوچک‌ترین پرشی در یک راستای مشخص حرکت دهد. در سری‌های هیدرولیکی می‌بایست ابتدا جهت حرکت و زاویه آن را مشخص کنید، سپس دوربین را برای حرکت دادن روی آن قرار دهید.
عملکرد سری‌های هیدرولیکی همانند ریل‌های فیلم برداری است. در واقع می‌شود آنها را ریلی نام برد که روی سه پایه نصب شده و حرکتی خودکار دارند. ریل‌های زمینی بر اساس مدلی که انتخاب می‌کنید، امکان حرکت به صورت خودکار یا دستی را به شما می‌دهند.
یکی دیگر از سری‌های پرکاربرد برای فیلم برداری، بال هد است. بال هدها برای فیلم برداری هم وجود دارند و عملکردی مشابه نمونه مخصوص عکاسی آن دارند. منتها با این تفاوت که به جای استحکام، نرمی آن مورد توجه است.
بهتر است ابتدا نیازتان را مشخص کنید و سپس بر اساس آن اقدام به انتخاب و خرید یک سری مناسب برای سه پایه‌تان باشید.
امیدوارم نکاتی که در مقاله برایتان گفتم مفید بوده باشد. آیا تا به حال تجربه استفاده از سه پایه عکاسی و فیلم برداری را داشته‌اید ؟ نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید. همچنین اگر سوالی داشتید، در بخش نظرات همین پست بپرسید تا پاسخ دهم.
