عکاسی سیاه و سفید و عکاسی مونوکروم (Monochrome)
تکنیک ها
جذابیتهای عکاسی سیاه و سفید و عکاسی مونوکروم
در این مقاله میخواهیم شما را با برخی از تنظیمات و جذابیتهای عکاسی سیاه و سفید و عکاسی مونوکروم آشنا کنیم.

در دنیای متنوع و پرنور عکاسی دیجیتال، لحظاتی پیش میآید که اکتشاف دنیا از دریچه عکاسی مونوکروم و عکاسی سیاه و سفید ، لذتی نو دارد. برای بسیاری از عکاسان، عکاسی سیاه و سفید تنها یک مرحلهی ساده در آماده سازی نهایی عکس است. جایی که مود عکس را از حالت رنگی به سادگی به سیاه و سفید، تغییر میدهند. اما برای بهره و لذت بردن از عکاسی سیاه و سفید و عکاسی مونوکروم ، شما باید با نیت و توجه به ساختارهای عکس سیاه و سفید ، شروع به عکاسی کنید. به همین منظور من در ادامه شما را با روشهایی برای ثبت و پرداخت عکس های سیاه و سفید ، آشنا میکنم.
در عکاسی مونوکروم دیگر خبری از رنگهای جذاب و براق برای جلب توجه مخاطب نیست. بجای آن شما باید از کنتراست و احساسات برای انتقال پیام و درگیر کردن بیننده با عکس، استفاده کنید.
ثبت تصویر در عکاسی سیاه و سفید
دوربینهای پیشرفتهی دیجیتال امروزی قادر هستند عکسها را در فرمتهای مختلف مونوکروم و سیاه و سفید ، به ثبت برسانند. شاید در ابتدا، استفاده از مود عکاسی سیاه و سفید یا عکاسی مونوکروم برای شما اهمیتی نداشته باشد، اما اولین شرط برای یک عکس سیاه و سفید حرفهای ، ثبت آن در فرمت مونوکروم و در هنگام عکاسی است. اگر در فرمت RAW عکسهای خود را به ثبت برسانید، همچنان در عکسهای شما اطلاعات کد رنگی تصویر وجود دارد، در نتیجه هر زمان که بخواهید میتوانید عکس سیاه و سفید خود را به یک عکس رنگی تبدیل کرده و از این جهت، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.
اگر از دوربینهای بدون آینه (Mirror-less) استفاده کنید، قادر خواهید بود EVF (Electronic Viewfinder) را به گونهای تنظیم کنید که بتوانید، منظره را در نمایشگر دوربین خود بصورت سیاه و سفید ببینید. این موضوع میتواند به شما کمک کند تا قبل از ثبت تصویرتان بدون آنکه نیاز داشته باشید صحنهی پیش رو را بصورت سیاه و سفید تصور کنید، آن را براحتی ببینید. در دوربینهای DSLR ، اما امکان دیدن منظره بصورت سیاه و سفید از طریق OVF (Optical Viewfinder) یا همان منظره یاب وجود نخواهد داشت؛ و شما در عکاسی سیاه و سفید و یا عکاسی مونوکروم ، امکانی که در دوربینهای بدون آینه را داشتید، نخواهید داشت. منظره یاب این دوربینها ، هر آنچه که از دریچهی لنز بیاید را بدون تغییر به شما نشان میدهد. البته که شما هنوز این امکان را دارید که پیش نمایش عکسهای خود را در حالت نمایش زنده تصویر (Live View) بصورت سیاه و سفید در LCD مشاهده کنید.
در حالتهای متنوعی با توجه به قابلیتهای دوربین، شما این امکان را خواهید داشت که با تغییر پروفایل دوربین به عکاسی سیاه و سفید ، تصویر نهایی را تا حد زیادی به عکس مونوکروم ایدهآل، نزدیک کنید. با انتخاب این مود ثبت تصویر، عکس ثبت شده تا حدود 90 درصد به تصویر نهایی مورد نظر شما از عکاسی سیاه و سفید ، نزدیک خواهد بود. این تغییر ساده بسیاری از معادلات عکاسی شما را برهم زده و عکاسان سیاه و سفید بوسیلهی این امکان، بسیاری از سختیهای مربوط به پیشبینی تصویر نهایی را کنار خواهند گذاشت. همچنین افرادی که در روند کاریشان از متد گردش کار WYSIWYG ( متدی برای بررسی نتایج کار نهایی در هنگام و روند ثبت تصویر ) استفاده میکنند؛ میتوانند با این ابزار ساده، بسیاری از چالشهایشان را برطرف کنند.
در عکاسی سیاه و سفید و عکاسی مونوکروم از کنتراست محیط برای جلب نگاه مخاطب بهره ببرید.
اصلیترین کلید عکاسی مونوکروم و عکاسی سیاه و سفید ، استفاده از کنتراست و یا همان تقابل بخشهای روشن و تاریک تصویر، میباشد. چشم انسان بصورت ناخودآگاه در ابتدا جذب بخشهای پرنور تصویر شده و در یک فرآیند موازی به بخشهایی که با این قسمت روشن در تضاد هستند، توجه میکند. با توجه به همین قانون ساده میتوان گفت، در عکس سیاه و سفیدی که تمام تصویر تیره است، وجود حداقل یک نقطهی روشن، توجهها را به خود جلب میکند و در نقطهی مقابل وقتی که تمام تصویر سرشار از روشنایی است، یک بخش تیره محل توجه بینندهی عکس شما، خواهد بود.

آگاهی به همین نکته ساده میتواند در عکاسی سیاه و سفید ، توجه مخاطبتان را دقیقا به نقطهی هدف شما جلب کند. رعایت این نکته در عکاسی مونوکروم بسیار ساده است. تنها کافی است سوژهتان را به گونهای در محیط قرار دهید که شخص حاضر در تصویر شما و لباسی که به تن دارد، در تضادی هنرمندانه با بک گراند تصویر قرار داشته باشد.
اگر میخواهید کیفیت عکس سیاه و سفید نهایی شما از این هم بیشتر باشد، باید زمان بیشتری را برای انتخاب لباس سوژه و همچنین انتخاب لوکیشن عکاسی، صرف کنید. توجه داشته باشید که در بسیاری از مواقع لازم نیست این فضا را خیلی مصنوعی ایجاد کنید، و یا کنتراست بیش از حدی در نظر بگیرید. همچون تصویر بالا، خلق یک تفاوت میتواند یک عکس جذاب سیاه و سفید را در دنیای پررنگ امروز بوجود آورد، که توجه و تحسین مخاطبان را بهمراه داشته باشد.
در عکاسی مونوکروم ، سایهها دشمن شما نیستند، از آنها بعنوان یک متحد استفاده کنید.
یک برداشت اشتباه در عکاسی وجود دارد، که همه ما فکر میکنیم سایهها همیشه مزاحم هستند و ما وظیفه داریم، تاثیر آنها در عکس را به حداقل میزان ممکن کاهش دهیم. پیش از هر چیز به شما میگویم که این ایدهی غلط را از ذهنتان خارج کنید. سایهها در عکاسی سیاه و سفید و عکاسی رنگی، بخش حیاتی و جدا ناشدنی از تصویر است. سایهها هستند که به عکس شما عمق و بعد میدهند. قطعا در عکاسی، سایههای مزاحمی نیز وجود دارند که باید کنار گذاشته شوند، اما این تصور که تمام سایهها مزاحمند، کاملا اشتباه است. بویژه در عکاسی سیاه و سفید و عکاسی مونوکروم ، استفاده از سایهها میتواند بخشهایی از محیط و سوژهی شما را که میخواهید از چشم مخاطب مخفی بماند، بخوبی پوشش دهد.
بعلاوه استفاده از ( سایه روشن ) سایهها میتواند فرم بدن سوژهی شما را نیز نمایان کند. میتواند بخشی از بدن سوژه را پررنگتر و نمایانتر و بخشهایی از آن را مخفی و پنهان نگاه دارد. قطعا در ابتدا تصور کردن این حالت قبل از ثبت تصویر، کار آسانی نیست. اما من به شما میگویم ” شما تنها کافی است بدانید سوژهی شما باید در چه موقعیتی نسبت به نور ( اگر از نور طبیعی استفاده میکنید ) قرار بگیرد. و یا اگر از نور فلاش های استودیویی یا فلاش های اکسترنال استفاده میکنید، رابطه و زاویهی آن با سوژه را بشناسید. ” در سوژههایی که دارای انحنا هستند و یا قصد ابراز و جلب توجه بیشتر بخشی از سوژه را دارید، سایهی شما باید به گونهای سراسری و با یک گرادینت طولانی بر روی سوژه سوار شود. با استفاده از همین ترفند، شما میتوانید کاری کنید که چشم مخاطب سوژهی عکاسی سیاه و سفید شما را بمراتب بزرگتر از اندازهی واقعی آن مشاهده کند.

در نقطهی مقابل اما اگر میخواهید بخشهایی از تصویر و یا حتی کل سوژهی شما کوچکتر از آنچه در حقیقت وجود دارد به نظر بیاید، با نوردهی مستقیم، از سوژه یک تصویر کوچکتر از نسبت واقعیاش با محیط به ثبت برسانید.
در عکاسی سیاه و سفید ، نور همچون همیشه است. از آن در جهت ارتقاء کیفیت تصویرتان بهره ببرید.
در هنگامی که قصد عکاسی رنگی دارید، توجه به ترکیب نورها و بازخورد نهایی آن در عکس نهایی، اهمیت ویژهای دارد. بطور مثال زمانیکه قصد ثبت یک تصویر پرتره داخلی را نزدیک به پنجره دارید و در کنار نور طبیعی محیط میخواهید سوژه را با تجهیزات نورپردازی ، نوردهی کنید ؛ احتمال این وجود دارد که نور تابیده شده از پنجره، رنگهایی متمایل به آبی و سرد به شما بدهد، در حالیکه نورپردازی داخلی شما گرم و متمایل به نور زرد است. چشم ما در حالت عادی این تضاد را درک کرده و میپذیرد، اما برای دوربین تلفیق این دو نور به همین سادگی نیست. به همین دلیل در عکس ثبت شده نهایی و در ترکیبی عجیب از رنگهای محیط، شما تصویری خواهید داشت که برخلاف آنچه که با چشم میبینید، دارای اعوجاج رنگی است. به همین دلیل است که وقتی قصد عکاسی رنگی را دارید، باید بسیار آگاهانه تجهیزات نورپردازی خود را انتخاب کنید؛ و یا اینکه در عکس نهایی بوسیلهی نرمافزار، تغییراتی در رنگها ایجاد نمایید.
در مجله وبسایت دیدنگار، مقالاتی جامع در زمینه عکاسی پرتره و همچنین تجهیزات و روشهای نورپردازی عکاسی وجود دارد. از شما دعوت میکنیم این مقالات را نیز مطالعه نمایید.
در عکاسی مونوکروم و عکاسی سیاه و سفید هیچ کدام از این دغدغهها وجو نخواهند داشت. دوربین شما هر دو نور آبی و زرد را بصورت سفید ضبط میکند و رنگی هم در تصویر وجود ندارد که دغدغهی اعوجاج آن را داشته باشید. تنها چیزی که باقی میماند، روشنایی و شدت نور در بخشهای مختلف عکس است. به همین دلیل در عکاسی سیاه و سفید ، براحتی میتوانید در صورت نیاز از نورهای فلورسنت ( آبی رنگ ) در جهت ارتقاء کیفیت عکس نهایی مونوکروم تان استفاده نمایید. دیگر خبری از اعوجاح رنگی در عکسهای سیاه و سفید شما نخواهد بود. در عکاسی سیاه و سفید ، تفاوت رنگهای صحنه، تنالیتهای زیبا و متفاوت از سوژههای حاضر در محیط به شما ارائه خواهد داد؛ و نه تنها تفاوت نورها و رنگها دردسر ساز نیستند، بلکه میتوانند خالق تصویری شگفتانگیز باشند.

استفاده از فیلترهای رنگی فیزیکی و دیجیتال میتواند کیفیت عکس نهایی شما را بهبود دهد.
این روزها به نظر میآید، دوران فیلترهای فیزیکی به پایان رسیده است. به غیر از فیلترهای ND و فیلترهای پلاریزه ، بسیاری از عکاسان در طول سالها، حتی دستشان هم به یکی از فیلترهای عکاسی نخورده است. اما در عکاسی سیاه و سفید و عکاسی مونوکروم ، شرایط تا حد زیادی متفاوت است. شما با استفاده از انواع فیلترهای عکاسی میتوانید چهرهی تصویر نهاییتان را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار دهید. در ادامه به چند نمونه از آنها اشارهای خواهیم داشت.
فیلترهای رنگی در عکاسی سیاه و سفید و عکاسی مونوکروم ، رنگ خودشان را کمی روشنتر نمایش میدهند ( بطور مثال فیلتر رنگ قرمز، رنگهای قرمز موجود در محیط را روشنتر و تا حدی نزدیک به خاکستری روشن به ثبت میرساند ). همچنین این فیلترها، رنگهای مخالف خود را تیرهتر نمایش میدهند. بنابراین یک فیلتر قرمز، رنگ قرمز را روشنتر و سبز را تیرهتر نمایش میدهد. همین طور یک فیلتر سبز نیز، رنگهای سبز را روشنتر و رنگهای قرمز را تیرهتر میکند.
همان گونه که مشاهده کردید؛ فیلترهای عکاسی میتوانند تاثیری عمیق بر عکاسی سیاه و سفید و عکاسی مونوکروم داشته باشند. از فیلترهای ملایم ( همچون فیلتر رنگ زرد ) گرفته تا فیلترهای نمایانتر ( همچون فیلتر سبز رنگ ). پس هنوز هم میتوان فیلترهای رنگی را خریداری کرد و از مزایای آنها در این گونه از عکاسی استفاده نمود. البته که به لطف سنسورهای مدرن دنیای دیجیتال، میتوانید از این خرید صرف نظر کنید و در مرحلهی آماده سازی نهایی عکس، با تغییر تنالیتهی رنگ سفید و مشکی و با استفاده از فیلترهای دیجیتال، به تصویر ایدهآلتان نزدیک شوید.
اما همچون تمامی انواع عکاسی، در عکاسی سیاه و سفید و عکاسی مونوکروم نیز استفاده از فیلترهای فیزیکی، برتریهایی نسبت به فیلترهای دیجیتال دارند. زمانیکه شما از یک فیلتر فیزیکی ( فارغ از هر نوع رنگی ) استفاده میکنید، نور عبور کرده از لنز دوربین ، بوسیلهی سنسور با تمام ویژگیهای لحظهایش به ثبت میرسد. این موضوع در عکسهای RAW تفاوتی عمده ایجاد میکند. زیرا دیگر در مرحله آماده سازی نهایی، شما بر روی اطلاعات و کدهای رنگی کار میکنید که در عکس به ثبت رسیدهاند و دیگر لازم نیست با استفاده از فیلترهای دیجیتال، تازه آنها را بوجود آورید.
پس همان گونه که در میان عکاسان حرفهای مصطلح است تا جای امکان ” در هنگام ثبت عکس از فیلترهای فیزیکی استفاده کنید. ” عکاسان حرفهای اعتقاد دارند، فاصلهای عظیم بین کیفیت عکس نهایی با استفاده از فیلتر دیجیتال و فیزیکی وجود دارد.
جهت آشنایی بیشتر شما علاقهمندان دنیای عکاسی، با انواع فیلترها، بویژه فیلترهای پلاریزه و فیلترهای ND ، در دو مقالهی جامع در مجله وبسایت دیدنگار به معرفی آنها پرداختهایم. در این دو مقاله میتوانید با قیمت، کارکردها، روش های استفاده از این فیلترهای کاربردی و خرید فیلتر پلاریزه آشنا شوید.
در این مقاله تلاش کردیم تا جای امکان شما را با برخی از تکنیکهای پایهی عکاسی سیاه و سفید و عکاسی مونوکروم آشنا کنیم. همچون انواع روشهای عکاسی، در این سبک از عکاسی هم شما باید دست به کار شوید و برای داشتن تصاویر سیاه و سفید حرفهای و چشمنواز، تمرین داشته باشید. سادگی و هرج و مرج همزمان تصاویر مونوکروم ، زیبایی و لذت دو چندانی دارد، البته زمانیکه خودتان اقدام به ثبت آنها کنید.
با مجله دیدنگار همراه باشید تا پاسخ تمامی سوالاتتان را دریافت کنید
مقاله ماموریت : عکاسی سیاه و سفید و عکاسی مونوکروم (Monochrome) برای شما مفید بود؟
اگر در زمینه عکاسی فعالیت میکنید، تجربیات خود را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید
⭐️ مشاهده فروشگاه اینترنتی دوربین و لوازم عکاسی دیدنگار ⭐️