معرفی تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری
امروزه تصاویر نقش مهمی در زندگی ما بازی می‌کنند. به طور کلی ما با دو نوع تصویر روبرو هستیم: عکس و ویدیو. از دنیای تبلیغات گرفته تا تولید آثار هنری و محتوا، جولانگاه لنزها و میکروفون‌هاست. برای تولید ویدیو باید فیلمبرداری کنیم، و برای فیلمبرداری نیاز به تجهیزاتی داریم. در این متن قصد داریم به معرفی بهترین تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری بپردازیم تا افراد با بودجه متفاوت، به درک بهتری از شرایط مورد نیاز برای تولید ویدیو برسند.
اگر بخواهیم از یک دید کلی تجهیزات استودیویی را تقسیم‌بندی کنیم به سه بخش اساسی می‌توانیم اشاره‌ای داشته باشیم:
- نورپردازی
- دوربین
- صدا
تمام تجهیزات در همین سه بخش تقسیم می‌شوند. کیفیت و سطح هر کدام از تجهیزات و استفاده از وسایل جانبی آن‌ها می‌تواند قواعد بازی را عوض کند. اما به هرحال این بودجه است که معمولاً بر شرایط حاکم است.
ما قصد داریم یک عامل چهارم هم به این سه رُکن اساسی اضافه کنیم و اسم آن را می‌گذاریم: پردازش! پردازش شامل تمام کارهایی می‌شود که بعد از ضبط می‌توان روی فایل‌ها اعمال کرد. از نرم‌افزارهای ویرایش فیلم در گوشی موبایل گرفته تا نمونه‌های سنگین‌تر و حرفه‌ای‌تر محبوبی نظیر Adobe Premier و After Effect. پردازش می‌تواند فیلمِ خام ما را سر و شکلی بدهد و به جلوه دیگری به آن بدهد.
دید کلی از تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری
امروزه تولید ویدیو از توان هر کسی بر می‌آید. با وجود گوشی‌های هوشمند که هرکدام از چندین لنز برخوردار هستند، کافی است یک تاچ روی ریکورد بزنید، و ضبط آغاز می‌شود. همه سه رُکن اساسی به علاوه عامل چهارم که پردازش و ویرایش باشد در دست شماست. کافی است به این گوشی هوشمند یک رینگ لایت اضافه کنید! به همین راحتی شما به سطح جدیدی از تولید می‌رسید. نگاهی به این لیست بیاندازید:
- نورپردازی: رینگ‌لایت‌ها، ویدیولایت‌ها، پرده‌های کروماکی
- دوربین: لنز گوشی موبایل، دوربین‌های کامپکت، دوربین‌های DSLR، دوربین‌های فیلمبرداری
- صدا: میکروفون داخلی built-in mic، میکروفون اکسترنال studio mic
حرفه‌ای‌ها می‌گویند شما برای شروع فیلمبرداری اگر فقط یک گوشی موبایل به همراه دارید سراغ میکروفون را بگیرید تا کیفیت ویدیو شما زیر و رو شود! این توصیه شاید کمی عجیب به نظر برسد، چرا که فیلم یعنی تصویر و لنز و نور! یادمان نرود وقتی سینما آغاز به کار کرد آخرین فناوری که به فیلم افزوده شد، صدا بود و یک انقلاب عظیم به شمار می‌رفت. اما ما برای اینکه گام به گام پیش برویم از نور شروع می‌کنیم. یعنی فرض می‌گیریم شما یک دستگاه برای فیلمبرداری دارید. تصویر بدون نور اصلاً وجود ندارد. تصویر با نورِ خوب، یعنی حرفه‌ای شدن. پس در ادامه همراه باشید تا با انواع تجهیزات استودیویی نورپردازی برای فیلمبرداری بیشتر آشنا شویم.
فیلمبرداری خود را پر نور کنید
در این بخش به چند منبع نوری متفاوت به عنوان تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری خواهیم پرداخت. یکی از موارد محبوب و نسبتاً ارزان قیمت که برای هر بودجه‌ای گزینه‌هایی روی میز دارد، رینگ‌لایت است.
رینگ‌لایت‌ها به خاطر نور ثابتی که دارند می‌توانند علاوه بر عکاسی در فیلمبرداری نیز مورد استفاده باشند. هر چند برای حرفه‌ای‌ها این منبع نوری در استودیوهای کوچک تنها به عنوان یک نور پشتیبان مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما در صورتی که می‌توانید نور را به اندازه کافی به سوژه نزدیک کنید، می‌توانید در حد و اندازه‌های حرفه‌ای هم نورِ فیلمبردرای را فراهم کنید.
مزیت‌های رینگ‌لایت
ست‌آپ رینگ‌لایت راحت است. از جعبه خارج کنید، منبع برق را متصل کنید و آماده کار خواهید شد. البته این همه ماجرا نیست.
برای آشنایی بیشتر یکی از مدل‌های پرقدرت با 480 لامپ LED، رینگ‌لایت Fn 480II pro را معرفی می‌کنیم. توان 96 واتی آن باعث می‌شود برد حداکثری در حد 30 متر داشته باشد. البته مشخصاً برای فیلمبرداری شاید لازم باشد در محدوده 5 متری سوژه و برای بهترین کیفیت رینگ‌لایت را در دو متری سوژه قرار دهید. رینگ‌لایت پرتاب زیادی ندارد. امکان نصب گوشی موبایل یا دوربین DSLR روی رینگ‌لایت وجود دارد. این رینگ‌لایت به وسیله باتری و برق مستقیم کار می‌کند. یک هولدر موبایل، بال‌هد و آینه در بسته‌بندی موجود است. می‌توانید آن را روی یک سه پایه نصب کنید و کار فیلمبرداری را آغاز کنید.
یک انتخاب دیگر می‌تواند رینگ‌لایت CK-480 II که به همراه سه‌پایه عرضه می‌شود، باشد. وجود یک ریموت برای تنظیم شدت نور و دمای رنگ می‌تواند کارساز باشد. این مزیت دیگری است که تقریباً در اکثر رینگ‌لایت‌ها مشاهده می‌کنیم. تنظیم شدت نور dimmable و دمای رنگ color temperature به شما امکانات وسیعی برای نورپردازی می‌دهد.
تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری با توجه به پروژه و بودجه محدود می‌شوند. چرا می‌گوییم محدود؟ چون تجهیزات بسیار متعددی وجود دارند. برای استریم آنلاین یا آفلاین ویدیو، فیلمبرداری برای آپارات، یوتیوب YouTube و یا اینستاگرام Instagram، رینگ‌لایت‌ها گزینه‌ای حتی حرفه‌ای به شمار می‌روند. کافی است با آگاهی ست‌آپ بچینید.
حالا بعد از معرفی رینگ‌لایت به عنوان یک منبع نوری برای بودجه محدود، سراغ ویدیولایت‌های قدرتمند می‌رویم.
ویدیولایت یک منبع نور حرفه‌ای برای فیلمبرداری
در این بخش می‌توان به موارد متعددی اشاره کرد. اگر بخواهیم سراغ ویدیولایت LED برویم باید به دو ست‌آپ متفاوت اشاره کنیم: تاشو و بدون قابلیت تا شدن.
تاشوها نظیر Godox FL150R مثل یک تکه پارچه خم می‌شود و می‌توانید به آن شکل مورد نظر خود را بدهید. از این نظر شما کنترل بیش‌تری برای تنظیم نور خواهید داشت. علاوه بر تغییر شکل منبع، می‌توانید شدت روشنایی را تتظیم کنید، دمای رنگ را بین 3300 تا 5600 کلوین ست کنید، از طریق ریموت کنترل تنظیمات را کنترل کنید یا به رادیو وایرلس آن متصل شوید و از طریق گوشی موبایل ویدیولایت را تنظیم کنید. انواع دیگر نورهای ثابت:
- نور ثابت LED بدون قابلیت خم شدن نظیر Yidoblo LED Light 2000
- ویدیولایت با پرتاب نور بالا نظیر Godox LED Light SZ200 Bi Color
- نور ثابت LED برای فوکوس روی سوژه نظیر Godox S-30
- نور باتومی و تنوع در رنگ پردازی نظیر Godox LC500 RGB
- ویدیولایت موبایلی نظیر گودوکس LED M-150
همه این موارد را می‌توانید به راحتی در سایت فروشگاه دیدنگار بررسی و در نهایت خریداری کنید.
علاوه بر این موارد می‌توان به لامپ‌های هالوژن هم اشاره‌ای داشت که به خاطر تولید حرارت بالا چندان توصیه نمی‌شوند. دیدنگار یک پیشنهاد ویژه هم دارد که یک کیت نور ثابت Continuos Light Kit 4 Lamp است. اگر برخی شرایط مثل کنترل از راه دور، باتری یا تنظیم شدت نور و دمای رنگ برای شما مهم نیست، یک انتخاب عالی برای کامل کردن بخش نور از تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری است. این کیت شامل لامپ، سافت‌باکس برای پخش نور، سه پایه، بوم استند، فون یا پرده کروماکی پارچه‌ای و کیف برای حمل و نقل است که می‌تواند یک منبع عالی برای فیلمبرداری باشد.
لنز؛ چشم تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری
برای تماشای آن همه نوری که به صحنه پاشیده‌ایم نیازمند چشمی برای دیدن هستیم. می‌توان از لنز گوشی موبایل بهرمند شویم. به هر حال این کار در برخی شرایط کارساز است.
اما در صورتی که بخواهیم از تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری حرفی زده باشیم باید یک دوربین تهیه کنیم. بهترین کار خرید یک دوربین فیلمبرداری است، هر چند که هزینه بسیار سنگینی برای کاربران ایرانی دربر خواهد داشت. دوربین فیلمبرداری نیمه حرفه‌ای سونی HXR-NX5R NXCAM با قابلیت ضبط Full HD و زوم اپتیکال 20 برابر و ضبط اسلوموشن‌های جذاب از فناوری سنسور با سه تراشه برخوردار است که یک انتخاب در حد و اندازه یک استودیو فیلمبرداری است.
در صورتی که توان خرید دوربین فیلمبرداری ندارید، می‌توانید سراغ دوربین‌های DSLR بروید. برای نمونه Canon 850D 18-55 IS STM نسبت به HXR-NX5R NXCAM نصف قیمت است. این دوربین کانن قابلیت عکاسی و فیلمبرداری را دارد. قابلیت فیلمبرداری با کیفیت 4K و سرعت 25 فریم در ثانیه در کنار FHD 1080p و سرعت 59 فریم در ثانیه تمام نیازهای شما را از این بابت برطرف خواهد کرد. همچنین شم یک دوربین عکاسی حرفه‌ای با فاصله کانونی اولتراواید تا واید استاندارد در دست خواهید داشت که قابلیت تعویض لنز هم دارد و تیم دوربین شما را تجهیز خواهد کرد.
در ادامه به عنصر حیاتی دیگری خواهیم پرداخت. صدا با وضوح بالا یکی از بنیان‌های موفقیت در تولید ویدیو است. میکروفون در تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری عنصری است که حیاتی‌تر از خود دوربین است. پس اگر بودجه شما به خرید دوربین نمی‌رسد و با محدودیت روبرو هستید، میکروفون را از لیست خود خط نزنید.
میکروفون عنصر حیاتی تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری
در این بخش شما از بین چندین فورم فاکتور می‌توانید دست به انتخاب بزنید. فورم فاکتور تعیین کننده شکل و شمایل و کاربرد میکروفون است. به طور کلی بسته به کاری که می‌خواهید تولید کنید ممکن است هر کدام از این موارد به کار شما بیایند.
یکی از این فورم فاکتورهای استودیویی Studio Mic است. معمولاً این میکروفون‌ها در سه دسته کلی رومیزی، قابل نصب روی بازویی و شات‌گان‌ها تعریف می‌شوند. معمولاً از شات‌گان‌ها برای نصب روی هات‌شو دوربین استفاده می‌کنند. می‌توان به Rode Videomic Go Microphone اشاره‌ای داشت. صدا به طور قابل توجهی از جایی بازتولید می‌شود که میکروفون به سوی آن نشانه رفته است. به همین خاطر از نام شات‌گان برای آن‌ها استفاده می‌شود. اینجا اما به جای شلیک، صدا را دریافت می‌کند.
میکروفون رومیزی از تجهیزات استودیویی فیلمبرداری با بودجه محدود
رومیزی‌ها توسط یک پایه روی سطح صاف قرار می‌گیرند. در این فورم فاکتور نمونه‌های ارزان قیمت اما با کیفیت مطلوبی همچون Yanmai SF-666B که از طریق USB 2.0 یا مدلی که از طریق Type-C به دستگاه میزبان متصل می‌شود را می‌توان مدنظر داشت.
اینجاست که باید به الگوی قطبی polar pattern اشاره‌ای بکنیم. در این میکروفون الگوی قطبی از نوع اُمنیدایرکشنال omnidirectional است. به این معنی که صدا از تمام جهات با شدت یکسان، دیافراگم میکروفون را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در مورد شات‌گان یا اکثر میکروفون‌های استودیویی صدا تنها از روبرو بازتولید می‌شود. به عنوان مثال معمولاً گویندگان و افرادی که در تولید پادکست فعال هستند ترجیح می‌دهند از الگوی قطبی کاردیوید cardioid بهره‌مند شوند. سری به میکروفون استودیویی ماونو MAONO AU-PM461TR بزنید.
چطور میکروفون را از کادر دوربین خارج کنم؟
شاید دوست ندارید میکروفون در کادر شما دیده شود. در این صورت یا باید میکروفون قابلیت نصب روی دوربین را داشته باشد یا شات‌گان به همراه بوم استند استفاده کنید که ممکن است به یک صدابردار هم محتاج شوید. یا از نمونه‌های بسیار با کیفیت استودیویی استفاده کنید و آن را با یک بازویی در خارج از کادر دوربین تنظیم کنید. راه حل دیگر استفاده از میکروفون یقه‌ای است.
فورم فاکتور لاوالیر Lavalier یا یقه‌ای، میکروفون‌های کوچکی هستند که معمولاً روی یقه یا بخشی از لباس گیر می‌شوند. بهترین نمونه‌ها، یقه‌ای‌های بدون سیم است. به بویا BY-WM4 Pro-K6 اشاره کنیم. شما دو میکروفون خواهید داشت که می‌توان یک پادکست ویدیویی دونفره تمام عیار را با آن سرو شکل دهید. به تمام دستگاه‌هایی که درگاه Type-C دارند متصل می‌شود. می‌توانید از طریق تبدیل به USB standard هم متصل شوید.
برخی هم مانند بویا مدل BY-DM10 بدون سیم نیستند، اما هم به درگاه USB متصل می‌شوند و هم قابل اتصال به لایتنینگ مخصوص آیفون و آیپد است.
خب بعد از یک نگاه کلی به تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری، به جمع بندی کلی می‌خواهیم برسیم.
سوالات اساسی تهیه تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری
خب در این بخش قصد داریم به یک جمع‌بندی کلی برسیم. پس لازم است از خودمان بپرسیم:
- در چه حال و هوایی قرار است تولید کنید؟
- شما چه انتظاری از تجهیزات دارید؟
- خودتان یا تیم‌تان چه بودجه و سطحی از مهارت را دارا هستند؟
این‌ها باعث می‌شود شما وارد کانال نیازهای خود بشوید. اجازه بدهید احتیاجات، تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری را دیکته کند. اگر شک داشتید سراغ ضروری‌ها بروید و کم‌کم تجهیزات را توسعه دهید.
مهارت شما و یا تیمی که با آن کار می‌کنید بر روی انتخاب تجهیزات اثرگذار است. اگر تیم حرفه‌ای دارید و بودجه به شما اجازه می‌دهد، می‌توانید دوربین دی جی آی DJI Ronin 4D-8K را مدنظر داشته باشید. قطعاً با داشتن چنین دوربین و یک فیلمبردار ماهر، فرسنگ‌ها از رقبا فاصله می‌گیرید. می‌توانیم به سه سطح اشاره کنیم:
- مبتدی: یک یا دو نفر که همه کارها را انجام می‌دهند. تولید محتوا برای شبکه‌های اجتماعی، استریم گیم کسب و کارهای کوچک و مواردی از این قبیل
- متوسط: معمولاً دو تا چهار نفر شامل: نویسنده و طراح، تیم فیلمبرداری. تولید محتوای حرفه‌ای‌تر برای شبکه‌های اجتماعی، ویدیو پادکست، تولید محتوا برای آپارات و یوتیوب در حد خوب، کسب و کارهای متوسط و حتی فیلم‌های کوتاه داستانی و تبلیغاتی
- حرفه‌ای: شامل نویسنده و طراح، بازیگر، کارگردان، تیم فیلمبرداری، تیم صدابرداری، تیم گریم، ادیتورها و طراحان گرافیک. تولید محتوا برای شبکه‌های اجتماعی پربازدید، فیلمبرداری برای کسب و کارهای بزرگ، فیلم‌های کوتاه و بلند و غیره.
در همه موارد تهیه کننده می‌تواند یک نفر، چند نفر از اعضا یا مشارکتی از تمام افراد باشد.
یک کیت پیشنهادی برای مبتدیان می‌تواند:
- میکروفون: ارزان (MAONO)، خوب (FIFINE T669)
- دوربین: ارزان (لنز گوشی خودتان)، خوب (Canon SX60)
- نور: ارزان (YQ-320A)، خوب (BK416)
- تجهیزات جانبی دیگر: مونوپاد و سه پایه
کیت پیشنهادی برای کاربری متوسط:
- میکروفون: ارزان (AT2035)، خوب (RODE NT1-A)
- دوربین: Canon 850D
- نورپردازی: مطابق با نیاز به چند منبع نوری نیاز خواهید داشت
- دیگر تجهیزات جانبی: سه پایه حرفه‌ای، گیمبال، پرده کروماکی ، ادیت ویدیو
کیت پیشنهادی برای حرفه‌ای‌ها
- میکروفون: سه فورم فاکتور: استودیویی، شات‌گان و یقه‌ای
- دوربین: ارزان (NX5R)، خوب (NX80)، ویژه (Ronin 4D-8K)
- نور: مطابق با پروژه
البته این یک راهنمای کلی است. آنچه که مشخص است هر پروژه می‌تواند نیازهای متفاوتی داشته باشد. مهم برآورده کردن احتیاجاتِ حیاتی هر پروژه مطابق با بودجه است.
خب شما را با انواع تجهیزات در سطوح مختلف با نیازهای گوناگون آشنا کردیم دیگر انتخاب با خودتان است.
بالاخره کدام تجهیزات استودیویی فیلمبرداری؟
اگر در دنیای فیلمبرداری چند پیراهن بیشتر پاره کرده باشید با تجهیزات ابتدایی آشنایی دارید و کیفیت بعضی از برندها دستتان آمده است. در این شرایط راحت‌تر می‌توانید دست به انتخاب و خرید بزنید. در غیر این صورت به ما اعتماد کنید و لیستی که برای شما آماده کردیم را فراموش نکنید. تجهیزات استودیویی مناسب می‌تواند خلاقیت شما را بیشتر کند و تصویر ذهنی شما را به واقعیت تبدیل کند.
آیا چیزی از قلم تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری افتاده است؟ به نظر شما کدام رُکن اساسی‌تر است؟ برای بودجه‌های کم حذف کدام موارد آسیب چندانی به پروژه نمی‌زند؟ کدام یک را اصلاً نمی‌شود کنار گذاشت؟ اگر سوال یا انتقادی دارید می‌توانید در بخش کامنت با ما در میان بگذارید یا با مشاورین تخصصی دیدنگار تماس بگیرید.
