معرفی تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری
آموزش عکاسی
امروزه تصاویر نقش مهمی در زندگی ما بازی میكنند. به طور كلی ما با دو نوع تصویر روبرو هستیم: عكس و ویدیو. از دنیای تبلیغات گرفته تا تولید آثار هنری و محتوا، جولانگاه لنزها و میكروفونهاست. برای تولید ویدیو باید فیلمبرداری كنیم، و برای فیلمبرداری نیاز به تجهیزاتی داریم. در این متن قصد داریم به معرفی بهترین تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری بپردازیم تا افراد با بودجه متفاوت، به درك بهتری از شرایط مورد نیاز برای تولید ویدیو برسند.
اگر بخواهیم از یك دید كلی تجهیزات استودیویی را تقسیمبندی كنیم به سه بخش اساسی میتوانیم اشارهای داشته باشیم:
- تجهیزات نورپردازی
- دوربین
- صدا
تمام تجهیزات در همین سه بخش تقسیم میشوند. كیفیت و سطح هر كدام از تجهیزات و استفاده از وسایل جانبی آنها میتواند قواعد بازی را عوض كند. اما به هرحال این بودجه است كه معمولاً بر شرایط حاكم است.
ما قصد داریم یك عامل چهارم هم به این سه رُكن اساسی اضافه كنیم و اسم آن را میگذاریم: پردازش! پردازش شامل تمام كارهایی میشود كه بعد از ضبط میتوان روی فایلها اعمال كرد. از نرمافزارهای ویرایش فیلم در گوشی موبایل گرفته تا نمونههای سنگینتر و حرفهایتر محبوبی نظیر Adobe Premier و After Effect. پردازش میتواند فیلمِ خام ما را سر و شكلی بدهد و به جلوه دیگری به آن بدهد.
دید كلی از تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری
امروزه تولید ویدیو از توان هر كسی بر میآید. با وجود گوشیهای هوشمند كه هركدام از چندین لنز برخوردار هستند، كافی است یك تاچ روی ریكورد بزنید، و ضبط آغاز میشود. همه سه رُكن اساسی به علاوه عامل چهارم كه پردازش و ویرایش باشد در دست شماست. كافی است به این گوشی هوشمند یك رینگ لایت اضافه كنید! به همین راحتی شما به سطح جدیدی از تولید میرسید. نگاهی به این لیست بیاندازید:
- نورپردازی: رینگلایتها، ویدیولایتها، پردههای كروماكی
- دوربین: لنز گوشی موبایل، دوربینهای كامپكت، دوربینهای DSLR، دوربینهای فیلمبرداری
- صدا: میكروفون داخلی built-in mic، میكروفون اكسترنال studio mic
حرفهایها میگویند شما برای شروع فیلمبرداری اگر فقط یك گوشی موبایل به همراه دارید سراغ میكروفون را بگیرید تا كیفیت ویدیو شما زیر و رو شود! این توصیه شاید كمی عجیب به نظر برسد، چرا كه فیلم یعنی تصویر و لنز و نور! یادمان نرود وقتی سینما آغاز به كار كرد آخرین فناوری كه به فیلم افزوده شد، صدا بود و یك انقلاب عظیم به شمار میرفت. اما ما برای اینكه گام به گام پیش برویم از نور شروع میكنیم. یعنی فرض میگیریم شما یك دستگاه برای فیلمبرداری دارید. تصویر بدون نور اصلاً وجود ندارد. تصویر با نورِ خوب، یعنی حرفهای شدن. پس در ادامه همراه باشید تا با انواع تجهیزات استودیویی نورپردازی برای فیلمبرداری بیشتر آشنا شویم.
فیلمبرداری خود را پر نور كنید
در این بخش به چند منبع نوری متفاوت به عنوان تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری خواهیم پرداخت. یكی از موارد محبوب و نسبتاً ارزان قیمت كه برای هر بودجهای گزینههایی روی میز دارد، رینگلایت است.
رینگلایتها به خاطر نور ثابتی كه دارند میتوانند علاوه بر عكاسی در فیلمبرداری نیز مورد استفاده باشند. هر چند برای حرفهایها این منبع نوری در استودیوهای كوچك تنها به عنوان یك نور پشتیبان مورد استفاده قرار میگیرد. اما در صورتی كه میتوانید نور را به اندازه كافی به سوژه نزدیك كنید، میتوانید در حد و اندازههای حرفهای هم نورِ فیلمبردرای را فراهم كنید.
مزیتهای رینگلایت
ستآپ رینگلایت راحت است. از جعبه خارج كنید، منبع برق را متصل كنید و آماده كار خواهید شد. البته این همه ماجرا نیست.

برای آشنایی بیشتر یكی از مدلهای پرقدرت با 480 لامپ LED، رینگلایت Fn 480II pro را معرفی میكنیم. توان 96 واتی آن باعث میشود برد حداكثری در حد 30 متر داشته باشد. البته مشخصاً برای فیلمبرداری شاید لازم باشد در محدوده 5 متری سوژه و برای بهترین كیفیت رینگلایت را در دو متری سوژه قرار دهید. رینگلایت پرتاب زیادی ندارد. امكان نصب گوشی موبایل یا دوربین DSLR روی رینگلایت وجود دارد. این رینگلایت به وسیله باتری و برق مستقیم كار میكند. یك هولدر موبایل، بالهد و آینه در بستهبندی موجود است. میتوانید آن را روی یك سه پایه نصب كنید و كار فیلمبرداری را آغاز كنید.

یك انتخاب دیگر میتواند رینگلایت CK-480 II كه به همراه سهپایه عرضه میشود، باشد. وجود یك ریموت برای تنظیم شدت نور و دمای رنگ میتواند كارساز باشد. این مزیت دیگری است كه تقریباً در اكثر رینگلایتها مشاهده میكنیم. تنظیم شدت نور dimmable و دمای رنگ color temperature به شما امكانات وسیعی برای نورپردازی میدهد.
تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری با توجه به پروژه و بودجه محدود میشوند. چرا میگوییم محدود؟ چون تجهیزات بسیار متعددی وجود دارند. برای استریم آنلاین یا آفلاین ویدیو، فیلمبرداری برای آپارات، یوتیوب YouTube و یا اینستاگرام Instagram، رینگلایتها گزینهای حتی حرفهای به شمار میروند. كافی است با آگاهی ستآپ بچینید.
حالا بعد از معرفی رینگلایت به عنوان یك منبع نوری برای بودجه محدود، سراغ ویدیولایتهای قدرتمند میرویم.
ویدیولایت یك منبع نور حرفهای برای فیلمبرداری
در این بخش میتوان به موارد متعددی اشاره كرد. اگر بخواهیم سراغ ویدیولایت LED برویم باید به دو ستآپ متفاوت اشاره كنیم: تاشو و بدون قابلیت تا شدن.

تاشوها نظیر Godox FL150R مثل یك تكه پارچه خم میشود و میتوانید به آن شكل مورد نظر خود را بدهید. از این نظر شما كنترل بیشتری برای تنظیم نور خواهید داشت. علاوه بر تغییر شكل منبع، میتوانید شدت روشنایی را تتظیم كنید، دمای رنگ را بین 3300 تا 5600 كلوین ست كنید، از طریق ریموت كنترل تنظیمات را كنترل كنید یا به رادیو وایرلس آن متصل شوید و از طریق گوشی موبایل ویدیولایت را تنظیم كنید. انواع دیگر نورهای ثابت:
- نور ثابت LED بدون قابلیت خم شدن نظیر Yidoblo LED Light 2000
- ویدیولایت با پرتاب نور بالا نظیر Godox LED Light SZ200 Bi Color
- نور ثابت LED برای فوكوس روی سوژه نظیر Godox S-30
- نور باتومی و تنوع در رنگ پردازی نظیر Godox LC500 RGB
- ویدیولایت موبایلی نظیر گودوكس LED M-150
همه این موارد را میتوانید به راحتی در سایت فروشگاه دیدنگار بررسی و در نهایت خریداری کنید.
علاوه بر این موارد میتوان به لامپهای هالوژن هم اشارهای داشت كه به خاطر تولید حرارت بالا چندان توصیه نمیشوند. دیدنگار یك پیشنهاد ویژه هم دارد كه یك كیت نور ثابت Continuos Light Kit 4 Lamp است. اگر برخی شرایط مثل كنترل از راه دور، باتری یا تنظیم شدت نور و دمای رنگ برای شما مهم نیست، یك انتخاب عالی برای كامل كردن بخش نور از تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری است. این كیت شامل لامپ، سافتباكس برای پخش نور، سه پایه، بوم استند، فون یا پرده كروماكی پارچهای و كیف برای حمل و نقل است كه میتواند یك منبع عالی برای فیلمبرداری باشد.
لنز؛ چشم تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری
برای تماشای آن همه نوری كه به صحنه پاشیدهایم نیازمند چشمی برای دیدن هستیم. میتوان از لنز گوشی موبایل بهرمند شویم. به هر حال این كار در برخی شرایط كارساز است.

اما در صورتی كه بخواهیم از تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری حرفی زده باشیم باید یك دوربین تهیه كنیم. بهترین كار خرید یك دوربین فیلمبرداری است، هر چند كه هزینه بسیار سنگینی برای كاربران ایرانی دربر خواهد داشت. دوربین فیلمبرداری نیمه حرفهای سونی HXR-NX5R NXCAM با قابلیت ضبط Full HD و زوم اپتیكال 20 برابر و ضبط اسلوموشنهای جذاب از فناوری سنسور با سه تراشه برخوردار است كه یك انتخاب در حد و اندازه یك استودیو فیلمبرداری است.
در صورتی كه توان خرید دوربین فیلمبرداری ندارید، میتوانید سراغ دوربینهای DSLR بروید. برای نمونه Canon 850D 18-55 IS STM نسبت به HXR-NX5R NXCAM نصف قیمت است. این دوربین كانن قابلیت عكاسی و فیلمبرداری را دارد. قابلیت فیلمبرداری با كیفیت 4K و سرعت 25 فریم در ثانیه در كنار FHD 1080p و سرعت 59 فریم در ثانیه تمام نیازهای شما را از این بابت برطرف خواهد كرد. همچنین شم یك دوربین عكاسی حرفهای با فاصله كانونی اولتراواید تا واید استاندارد در دست خواهید داشت كه قابلیت تعویض لنز هم دارد و تیم دوربین شما را تجهیز خواهد كرد.
در ادامه به عنصر حیاتی دیگری خواهیم پرداخت. صدا با وضوح بالا یكی از بنیانهای موفقیت در تولید ویدیو است. میكروفون در تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری عنصری است كه حیاتیتر از خود دوربین است. پس اگر بودجه شما به خرید دوربین نمیرسد و با محدودیت روبرو هستید، میكروفون را از لیست خود خط نزنید.
میكروفون عنصر حیاتی تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری
در این بخش شما از بین چندین فورم فاكتور میتوانید دست به انتخاب بزنید. فورم فاكتور تعیین كننده شكل و شمایل و كاربرد میكروفون است. به طور كلی بسته به كاری كه میخواهید تولید كنید ممكن است هر كدام از این موارد به كار شما بیایند.

یكی از این فورم فاكتورهای استودیویی Studio Mic است. معمولاً این میكروفونها در سه دسته كلی رومیزی، قابل نصب روی بازویی و شاتگانها تعریف میشوند. معمولاً از شاتگانها برای نصب روی هاتشو دوربین استفاده میكنند. میتوان به Rode Videomic Go Microphone اشارهای داشت. صدا به طور قابل توجهی از جایی بازتولید میشود كه میكروفون به سوی آن نشانه رفته است. به همین خاطر از نام شاتگان برای آنها استفاده میشود. اینجا اما به جای شلیك، صدا را دریافت میكند.
میكروفون رومیزی از تجهیزات استودیویی فیلمبرداری با بودجه محدود

رومیزیها توسط یك پایه روی سطح صاف قرار میگیرند. در این فورم فاكتور نمونههای ارزان قیمت اما با كیفیت مطلوبی همچون Yanmai SF-666B كه از طریق USB 2.0 یا مدلی كه از طریق Type-C به دستگاه میزبان متصل میشود را میتوان مدنظر داشت.
اینجاست كه باید به الگوی قطبی polar pattern اشارهای بكنیم. در این میكروفون الگوی قطبی از نوع اُمنیدایركشنال omnidirectional است. به این معنی كه صدا از تمام جهات با شدت یكسان، دیافراگم میكروفون را تحت تاثیر قرار میدهد. در مورد شاتگان یا اكثر میكروفونهای استودیویی صدا تنها از روبرو بازتولید میشود. به عنوان مثال معمولاً گویندگان و افرادی كه در تولید پادكست فعال هستند ترجیح میدهند از الگوی قطبی كاردیوید cardioid بهرهمند شوند. سری به میكروفون استودیویی ماونو MAONO AU-PM461TR بزنید.
چطور میكروفون را از كادر دوربین خارج كنم؟
شاید دوست ندارید میكروفون در كادر شما دیده شود. در این صورت یا باید میكروفون قابلیت نصب روی دوربین را داشته باشد یا شاتگان به همراه بوم استند استفاده كنید كه ممكن است به یك صدابردار هم محتاج شوید. یا از نمونههای بسیار با كیفیت استودیویی استفاده كنید و آن را با یك بازویی در خارج از كادر دوربین تنظیم كنید. راه حل دیگر استفاده از میكروفون یقهای است.

فورم فاكتور لاوالیر Lavalier یا یقهای، میكروفونهای كوچكی هستند كه معمولاً روی یقه یا بخشی از لباس گیر میشوند. بهترین نمونهها، یقهایهای بدون سیم است. به بویا BY-WM4 Pro-K6 اشاره كنیم. شما دو میكروفون خواهید داشت كه میتوان یك پادكست ویدیویی دونفره تمام عیار را با آن سرو شكل دهید. به تمام دستگاههایی كه درگاه Type-C دارند متصل میشود. میتوانید از طریق تبدیل به USB standard هم متصل شوید.
برخی هم مانند بویا مدل BY-DM10 بدون سیم نیستند، اما هم به درگاه USB متصل میشوند و هم قابل اتصال به لایتنینگ مخصوص آیفون و آیپد است.
خب بعد از یك نگاه كلی به تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری، به جمع بندی كلی میخواهیم برسیم.
سوالات اساسی تهیه تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری
خب در این بخش قصد داریم به یك جمعبندی كلی برسیم. پس لازم است از خودمان بپرسیم:
- در چه حال و هوایی قرار است تولید كنید؟
- شما چه انتظاری از تجهیزات دارید؟
- خودتان یا تیمتان چه بودجه و سطحی از مهارت را دارا هستند؟
اینها باعث میشود شما وارد كانال نیازهای خود بشوید. اجازه بدهید احتیاجات، تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری را دیكته كند. اگر شك داشتید سراغ ضروریها بروید و كمكم تجهیزات را توسعه دهید.

مهارت شما و یا تیمی كه با آن كار میكنید بر روی انتخاب تجهیزات اثرگذار است. اگر تیم حرفهای دارید و بودجه به شما اجازه میدهد، میتوانید دوربین دی جی آی DJI Ronin 4D-8K را مدنظر داشته باشید. قطعاً با داشتن چنین دوربین و یك فیلمبردار ماهر، فرسنگها از رقبا فاصله میگیرید. میتوانیم به سه سطح اشاره كنیم:
- مبتدی: یك یا دو نفر كه همه كارها را انجام میدهند. تولید محتوا برای شبكههای اجتماعی، استریم گیم كسب و كارهای كوچك و مواردی از این قبیل
- متوسط: معمولاً دو تا چهار نفر شامل: نویسنده و طراح، تیم فیلمبرداری. تولید محتوای حرفهایتر برای شبكههای اجتماعی، ویدیو پادكست، تولید محتوا برای آپارات و یوتیوب در حد خوب، كسب و كارهای متوسط و حتی فیلمهای كوتاه داستانی و تبلیغاتی
- حرفهای: شامل نویسنده و طراح، بازیگر، كارگردان، تیم فیلمبرداری، تیم صدابرداری، تیم گریم، ادیتورها و طراحان گرافیك. تولید محتوا برای شبكههای اجتماعی پربازدید، فیلمبرداری برای كسب و كارهای بزرگ، فیلمهای كوتاه و بلند و غیره.
در همه موارد تهیه كننده میتواند یك نفر، چند نفر از اعضا یا مشاركتی از تمام افراد باشد.
یك كیت پیشنهادی برای مبتدیان میتواند:
- میكروفون: ارزان (MAONO)، خوب (FIFINE T669)
- دوربین: ارزان (لنز گوشی خودتان)، خوب (Canon SX60)
- نور: ارزان (YQ-320A)، خوب (BK416)
- تجهیزات جانبی دیگر: مونوپاد و سه پایه
كیت پیشنهادی برای كاربری متوسط:
- میكروفون: ارزان (AT2035)، خوب (RODE NT1-A)
- دوربین: Canon 850D
- نورپردازی: مطابق با نیاز به چند منبع نوری نیاز خواهید داشت
- دیگر تجهیزات جانبی: سه پایه حرفهای، گیمبال، پرده كروماكی ، ادیت ویدیو
كیت پیشنهادی برای حرفهایها
- میكروفون: سه فورم فاكتور: استودیویی، شاتگان و یقهای
- دوربین: ارزان (NX5R)، خوب (NX80)، ویژه (Ronin 4D-8K)
- نور: مطابق با پروژه
البته این یك راهنمای كلی است. آنچه كه مشخص است هر پروژه میتواند نیازهای متفاوتی داشته باشد. مهم برآورده كردن احتیاجاتِ حیاتی هر پروژه مطابق با بودجه است.
خب شما را با انواع تجهیزات در سطوح مختلف با نیازهای گوناگون آشنا کردیم دیگر انتخاب با خودتان است.
بالاخره کدام تجهیزات استودیویی فیلمبرداری؟
اگر در دنیای فیلمبرداری چند پیراهن بیشتر پاره کرده باشید با تجهیزات ابتدایی آشنایی دارید و کیفیت بعضی از برندها دستتان آمده است. در این شرایط راحتتر میتوانید دست به انتخاب و خرید بزنید. در غیر این صورت به ما اعتماد کنید و لیستی که برای شما آماده کردیم را فراموش نکنید. تجهیزات استودیویی مناسب میتواند خلاقیت شما را بیشتر کند و تصویر ذهنی شما را به واقعیت تبدیل کند.
آیا چیزی از قلم تجهیزات استودیویی برای فیلمبرداری افتاده است؟ به نظر شما كدام رُكن اساسیتر است؟ برای بودجههای كم حذف كدام موارد آسیب چندانی به پروژه نمیزند؟ كدام یك را اصلاً نمیشود كنار گذاشت؟ اگر سوال یا انتقادی دارید میتوانید در بخش كامنت با ما در میان بگذارید یا با مشاورین تخصصی دیدنگار تماس بگیرید.




