قوانین طلایی ترکیب بندی در عکاسی

ترکیب بندی در عکاسی به معنای تعادل در قرارگیری تمامی عناصر در عکس است. این موضوع در مورد رنگ ها و بافت ها نیز صدق می کند؛ این نکته ای است که یک عکس معمولی را از یک عکس حرفه ای متمایز می کند. شاید شما از عکاسان شنیده باشید که آنها قبل از گرفتن عکس آن را در ذهن خود مجسم می کنند؛ در این مقاله تلاش بر این است که شما، با این تجسم آشنا شوید و همچنین نکاتی کاربردی برای آموزش چگونه دیدن و کادر بندی با استفاده از دوربین و یا بدون آن، به همراه آموزش ادیت کادربندی عکس بیان خواهد شد.

در ادامه با 5 نکته طلایی بهترین ترکیب بندی در عکاسی آشنا شویم که برای شروع، دانستن این مفاهیم پایه و اصول ترکیب بندی و کادربندی بسیار کاربردی خواهد بود؛ در انتها نیز یک روش فوق العاده کاربردی برای کادربندی سریع به شما آموزش خواهیم داد؛ با دیدنگار همراه باشید.

1- قانون یک سوم در عکاسی 

شاید شما این قانون را شنیده باشید، این یک فرمول واقعی بر اساس اصول ریاضی هارمونی و تناسبات است؛ قرن هاست که هنرمندان از آن استفاده می کنند. پس می‌توانید عکس خود را با خطوط فرضی تجسم کنید که تصویر را به سه قسمت در هر دو‌جهت افقی و عمودی تقسیم می‌کنند. شما باید عناصر مهم ترکیب بندی خود را روی نقاط تقاطع این خطوط قرار دهید ( درست شبیه بازی دوز)

قانون خطوط یک سوم: محل برخورد خطوط، نقاطی هستند که باید عناصر اصلی را در آنجا قرار دهید.

2- قانون اعداد فرد

شاید عجیب به نظر برسد ولی ذهن ما به دنبال برابری و تقارن است؛ پس قانون اعداد فرد اعلام می‌کند که تعداد فرد از یک شی در تصویر جذاب تر و لذت بخش تر است. برای همین منظور تعداد یک یا سه عنصر در تصویر بهتر از دو عدد است.

3- قانون خطوط

خطوط افقی و عمودی را در تصویر صاف نگه دارید. این مسئله در هنگام عکاسی از مناظر و فضاهای شهری بسیار مهم است. خطوط راهنما نیز توجه بیننده را به نقطه اصلی تصویر جلب می کنند و بسیار تاثیر گذارند.

خطوط قرمز رنگ، خطوط افقی و عمودی را در تصویر نشان می‌دهند که صاف و مستقیم هستند.

4- قانون استفاده از رنگ و بافت

رنگ بندی و استفاده از بافت یکی از بهترین روش ها برای ایجاد یک ترکیب بندی خوب هستند.

این تصویر نمونه استفاده از رنگ و قانون یک سوم در ترکیب بندی است؛ به خطوط منحنی عناصر دقت کنید.

5- قانون فضای منفی

این قانون یک مفهوم انتزاعی است که به فضای اطراف عناصر در محیط اشاره می کند. به تعبیری دیگر به عنوان “فضای سفید” که نگاه را به خود جذب می کند، چیزی مانند آسمان یا فضای محو شده در پس زمینه که باعث می شود توجه اصلی بر سوژه قرارگیرد. این فضای خالی به سوژه اصلی اجازه دیده شدن می‌دهد (استفاده از رنگ های متضاد و قرار دادن عناصر در کانون توجه، می‌تواند در ایجاد یک ترکیب بندی جذاب کمک کند).

برخی دوربین ها دارای شبکه خطوط راهنما به صورت پیش فرض هستند.

اکثر دوربین های DSLR دارای شبکه خطوط راهنما یا یک خط افقی فرضی هستند. اگر دوربین شما هیچ کدام از این امکانات را ندارد می‌توانید از یک ترازسنج یا نقاط فوکوس در دوربین خود استفاده کنید.

برای به دست آوردن یک ترکیب بندی مناسب و کادربندی تصویر خود، از یک سه پایه استفاده کنید و از داخل دریچه دوربین به صحنه نگاهی بیاندازید، ببینید چه عناصری در کادر قرار دارند؛ سپس صحنه روبروی خود را با هر دو چشم نگاه کنید و دوباره از داخل دریچه دوربین عکاسی ببینید، کادربندی را اصلاح کنید و عکس بگیرید.

راه حلی ساده و فوق العاده کاربردی برای کادر بندی سریع

برای آموزش چشم خود، می‌توانید از یک کادر مقوایی استفاده کنید.

برای شروع، یک صحنه را انتخاب کنید؛ در اینجا می توانید از یک کادر مقوایی، مانند تصویر بالا استفاده کنید؛ البته به جای استفاده از کادر مقوایی می توانید از دو دست خود نیز کمک بگیرید.

کادربندی صحنه با استفاده از دو دست

همان‌طور که می بینید کادر، میدان دید شما را محدود و کمک می کند تا عوامل گیج کننده را حذف و بر سوژه اصلی تمرکز کنید که در واقع نقطه ای است که نگاه بیننده را به خود جذب می کند. شاید ندانید که این تمرین بسیار ساده، برای آموزش چشم در راستای دیدن ترکیب بندی مناسب در صحنه تا چه اندازه مفید است.

نمونه مناسب استفاده از کادربندی:

برای مثال به این پل فلزی نگاه کنید، عکس چندان جالبی نیست!

حال با استفاده از کادر مقوایی می‌توانید پتانسیل یک عکس خوب را در این صحنه مشاهده کنید.

با استفاده از نرم افزارهای ادیت عکس شما می‌توانید یک عکس فوق العاده از بافت داشته باشید.

نکته: یکی دیگر از نکات مهم آموزش ترکیب بندی در عکاسی ، دیدن آثار هنری دیگران است؛ هنگام بازدید از یک موزه یا گالری به دقت به آثار توجه کنید و یادداشت بردارید؛ از خود بپرسید که چرا از یک نقاشی مشخص خوشتان آمده است؟ عناصر درون نقاشی چگونه در کادر قرار گرفته اند؟ خط افق در کجا قرار گرفته؟ در یک سوم پایین؟ رنگ ها و بافت ها چگونه اند؟

اگر در نزدیکی شما یک گالری یا نمایشگاه آثار هنری وجود نداشته باشد چه؟ آیا بازدید از یک کتابخانه محلی می تواند گزینه مناسبی باشد؟

کتابخانه ها می‌توانند بهترین منبع برای آموزش باشند. در بخش کتاب‌های هنری می‌توانید از آثار هنرمندان بزرگ مانند لئوناردو داوینچی، رامبراند و دیگر افراد استفاده کنید. همین‌طور می توانید با آثار عکاسان بزرگ دنیا مانند هنری کارتیه برسون و انسل آدامز آشنا شوید.

به کتابخانه محلی خود بروید و از آثار هنرمندان دنیا الهام بگیرید و ببینید که آنها چگونه از ترکیب بندی در کارهای خود استفاده کرده اند.

ویرایش تصویر، ساده ترین راه برای ایجاد بهترین ترکیب بندی در عکاسی

در آخر، برش تصویر در ادیت نهایی عکس، یکی دیگر از راهکارهای ایجاد یک ترکیب بندی مناسب است. در صورت استفاده از فرمت RAW یا نرم افزارهایی مثل لایت روم یا فتوشاپ، می توانید عکس های خود را به دلخواه با کادرهای متفاوت برش دهید تا درک بهتری از چگونگی استفاده از قوانین ترکیب بندی برایتان ایجاد شود.

شما به راحتی می توانید خطوط افقی ناصاف را در فتوشاپ با استفاده از ابزار برش اصلاح کنید یا خطوط منحنی شده ساختمان ها را با فیلتر اصلاح لنز درست کنید. حتی می‌توانید تغییرات عمده، در تصویر گرفته شده انجام دهید. تمامی این ادیت ها می‌توانند بدون آسیب به تصویر انجام شوند، پس شما می‌توانید به راحتی تصویر خود را برش دهید.

 همانطور که می بینید با برش عکس بالا تصویری کاملاً متفاوت با تصویر اولیه خواهیم داشت (برش تصاویر ساده ترین راه برای ایجاد بهترین ترکیب بندی در عکاسی است)

آموزش ترکیب بندی در عکاسی

عکاس حرفه‌ای باید اطلاعات و البته تجربیات کافی برای عکاسی را داشته باشد. یکی از این اطلاعات که البته باید این مورد را به نوعی با تجربه کردن و گرفتن عکس‌های بیشتر آموخت، ترکیب بندی در عکاسی است. ترکیب بندی در عکاسی تعریف و توضیح خیلی خاص و عجیب غریب ندارد و شما باید بعد از این که با یک سری از انواع این ترکیب بندی‌ها آشنا شدید، فقط شروع به عکاسی کنید. این بهترین راه حل برای یاد گرفتن است. البته از دوره‌های آموزش عکاسی غافل نشوید.

حتی گاهی عکاسان حالت خاصی از عکس را در کادر خود ایجاد می‌کنند که در هیچ کدام از تعاریف ترکیب بندی وجود ندارد و شاید نتوان اسمی برای آن گذاشت، اما همان نکته باعث جذابیت بی‌نظیری در عکس خواهد شد. اما اگر بخواهیم به صورت تئوری به تعریف ترکیب بندی بپردازیم در واقع به یکی از فاکتورهای فنی در هنر عکاسی که رابطه مستقیمی با زیبایی شناسی دارد، ترکیب بندی می‌گویند.

این علم یا فن به شما کمک می‌کند عکس‌های هدفمند بگیرید و موضوعی که در عکس خود به آن پرداخته‌اید برای بیننده قابل فهم‌تر شود. می‌توان گفت امروزه همه یک عکاس به حساب می‌آیند زیرا در جیب هر یک از ما یک گوشی هوشمند وجود دارد و یک دوربین نسبتاً خوب هم روی آن گوشی نصب شده. خیلی از عکاسان و افراد مبتدی که شروع به کار می‌کنند یا حتی افراد معمولی خیلی برایشان مهم نیست که ترکیب بندی را در عکس رعایت کنند، اما قطعاً یک فرد با تجربه و یک عکاسی که از سطح مبتدی به حرفه‌ای در حال رشد یافتن است، این را تجربه کرده که رعایت ترکیب بندی به شدت در تاثیر گذاری یک عکس مهم است.

چرا ترکیب بندی در عکاسی قابل اهمیت است؟

تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد، ذهن انسان فضاها و محیط‌های بی‌نظم را نمی‌پسندد و خیلی با آنها ارتباط نمی‌گیرد. همانطور که بالاتر اشاره کردیم، ترکیب بندی در حقیقت به نوعی هنر شباهت دارد، هنر چینش عناصر مختلف در کادر تصویر و نظم بخشیدن به چهارچوب عکس. ممکن است این مورد را با چینش اشیا و وسایل کنار یکدیگر اشتباه بگیرید، به هیچ وجه منظور ما قرار دادن اشیا و وسایل کنار همدیگر و چینش آنها به صورت منظم نیست. بلکه نظمی که باید در یک عکس رعایت شود و در ادامه بیشتر با آن آشنا می‌شویم را توضیح دادیم.

ممکن است یک طبیعت یا یک صحنه بسیار عادی و معمولی که هر روز جلوی چشم ما قرار می‌گیرد، توسط یک عکاس حرفه‌ای که ترکیب بندی را در آن رعایت کرده گرفته شود و آن به یک عکس بسیار حرفه‌ای تبدیل شود و برعکس؛ ممکن است از یک منظره خیلی خاص و بی‌نظیر عکس گرفته شود که در آن ترکیب بندی رعایت نشده و آن را به یک عکس بی‌حس و خیلی معمولی مبدل کند.

چقدر قدرت تجسم برای ترکیب بندی در عکاسی دارید؟

شما برای این که بتوانید تصویری بی‌نظیر را ثبت کنید بهتر است از قبل آن وضعیت را در ذهن خود تجسم کرده باشید یا به نوعی تصویر ذهنی از آن داشته باشید. این موضوع به شدت به شما کمک می‌کند تا بتوانید سوژه‌ها، اشیا، اتفاقات و هر چیزی که قرار است در معرض دید بیننده قرار بگیرد و همه اینها باید در یک ترکیب بندی مناسب ایجاد شوند، یک بار در ذهن شما تصویرسازی شده باشد. البته این موضوع نباید شما را دچار چالش کند، چون گاهی اوقات اتفاقاتی رخ می‌دهد که شما نیاز دارید خیلی سریع تصمیم بگیرید و در همان لحظه تصویر را ثبت کنید.

برای مثال می‌خواهید از پرواز کردن دسته بزرگی از پرندگان مهاجر عکس بگیرید، قطعاً در این حالت شما وقت زیادی برای تصمیم گرفتن و تجسم نخواهید داشت و هیچ‌گونه خورده‌ای هم بر شما گرفته نمی‌شود. اما در شرایطی که وقت کافی را دارید و به راحتی می‌توانید صحنه را چیدمان کنید، این کار را انجام دهید تا یک ترکیب بندی خوب داشته باشید.

نسبت طلایی

در مورد قبلی با بحث قانون یک سوم در عکاسی آشنا شدیم که یکی از اصول پایه است و خیلی پیچیدگی خاصی ندارد. اما قانون نسبت طلایی که یک سوغاتی از دوران رنسانس است. کمی از قانون یک سوم پیچیده‌تر است. فرمول‌های پیچیده ریاضی و تناسبات فیبوناچی با همدیگر ترکیب شده و این قانون را به وجود آوردند. قطعاً محاسبات ریاضی آن کمی پیچیده و از حوصله این بحث خارج است و اصلاً نیازی نیست تا یک عکاس خود را درگیر حساب و کتاب این چنینی کند.

اما اگر بخواهیم آن را ساده‌ سازی کنیم، یک لاک حلزون را در نظر بگیرید و آن را به صورت برعکس در کادر خود تصور کنید. قسمت انتهایی کوچک لاک نقطه‌ای است که سوژه اصلی شما باید در آن قرار داده شود. اگر به تصویر زیر توجه کنید به خوبی متوجه قانون طلایی خواهید شد. نیاز نیست خیلی خود را درگیر مفاهیم و تعاریف کنید. صرف اینکه یک تصویر از قانون طلایی در ذهن داشته باشید و بتوانید حین عکاسی آن را تصور کنید، برای شما کاربردی خواهد بود.

در کل تمامی این قوانین و قواعدی که در ترکیب بندی به آنها اشاره می‌کنیم برای درک بهتر و به نوعی درگیر کردن بیننده با عکس شما است. پس بهتر است نهایت تلاش خود را برای این موضوع انجام دهید.

فرق یک سوم و نسبت طلایی

قانون یک سوم و قانون نسبت طلایی هر دو به ایجاد چیدمان عناصر تصویر روی خطوط کمک می‌کنند. قانون یک سوم روی خطوط صاف و قانون نسبت طلایی روی خطوط منحنی این کار را انجام می‌دهند و در نهایت این عکاس است که تصمیم می‌گیرد از کدام استفاده کند. اما می‌توان گفت استفاده از قانون نسبت طلایی در ترکیب بندی عکاسی جذاب‌تر است و بیننده را بیشتر با تصویر شما درگیر می‌کند.

عمق تصویر

همانطور که همه ما می‌دانیم عکس‌ها دو بعدی هستند و یک دوربین عکاسی توانایی ثبت یک تصویر سه بعدی را ندارد. چه موضوعی باعث می‌شود تا ما با دیدن برخی عکس‌ها تصور کنیم که آن عکس سه بعدی است و به نوعی حس پویایی و هیجان در ما ایجاد می‌شود. در ادامه می‌خواهیم به ایجاد عمق در ترکیب بندی عکس بپردازیم. در واقع ایجاد عمق، همان سه بعدی کردن عکس است و از طریق روش‌های مختلف می‌توان آن را ایجاد کرد.

ایجاد عمق با پیش زمینه

برای استفاده از این تکنیک باید یک پیش زمینه متناسب با سوژه اصلی عکس خود پیدا کنید. البته این حالت بیشتر در عکاسی‌های مناظر و طبیعت اتفاق می‌افتد نه در عکاسی‌های استودیوی و مصنوعی. یکی از کارهایی که می‌توانید برای ایجاد یک حس سه بعدی و عمق در عکس از آن استفاده کنید، این است که سوژه اصلی خود را در بخش میانی عکس قرار دهید، سه فضای پیش زمینه در کادر خود در نظر بگیرید و البته پس زمینه را هم به نوعی مرتبط با پیش زمینه‌ها انتخاب کنید. اگر همچین کادری گیر آوردید حتماً عکس بگیرید. چون قطعاً یک عکس حرفه‌ای را خواهید داشت که در سابقه عکاسی شما باقی خواهد ماند.

ایجاد عمق با خطوط هدایت کننده

خطوط همیشه در عکاسی کمک حال ما هستند. در مورد ایجاد عمق در ترکیب بندی عکاسی نیز استفاده از خطوط هدایت کننده می‌تواند کمک کننده باشد. به نوعی که خط‌های موربی در کادر خود تنظیم کنید که سوژه در بین خطوط قرار گرفته و به نوعی این خطوط سوژه را در پس زمینه تصویر هدایت می‌کنند. این مورد بیشتر در عکاسی‌های معماری، مناطق شهری و البته برخی مناظر طبیعی استفاده می‌شود.

مجاورت در ترکیب بندی

وقتی در یک صحنه عناصری وجود دارد که می‌توان آنها را به دو گروه یا بیشتر تقسیم کرد بهتر است طوری عکس بگیرید و کادر خود را تنظیم کنید که عناصر مشابه در کادر در گروه مرتبط به خود قرار بگیرند و نسبت به گروه دیگر که عناصر دومی در آن قرار دارد، متمایز شوند. اگر بخواهیم در این باره مثال بزنیم، در نظر بگیرید در یک خیابان فروشنده‌ای در حال فروش اجناسی است که کنار خیابان است. این اجناس لباس هستند و گروهی از افراد نیز دور بساط این فروشنده جمع شده و در حال تماشا و خرید لباس می‌باشند.

در این کادر می‌توان دو گروه از عناصر را ایجاد کرد، گروه اول لباس‌هایی که روی زمین قرار گرفتند و دومین گروه افراد یا مشتریانی که دور بساط فروشنده جمع شده‌اند. اگر شما بتوانید طوری کادر دوربین خود را تنظیم کنید و صحنه را طوری بچینید که مشتری‌ها به نوعی در کنار همدیگر قرار گرفته و برای مثال لباس‌ها در مرکز تصویر قرار بگیرند، شما یک مجاورت در عکس ایجاد کردید. این موضوع به صورت کاملاً نامحسوسی یک ترکیب بندی حرفه‌ای در عکس شما ایجاد خواهد کرد و می‌تواند بیننده را به تصویر شما محو کند.

ترکیب بندی در عکاسی بحث بسیار گسترده‌ای است و شاید در یک مقاله نتوان به طور کامل تمامی اصول آن را توضیح دهید، اما موردی که واقعاً می‌تواند کمک کننده باشد تجربه کردن است. هر چقدر شما عکس‌های بیشتری بگیرید و در یک قالب و یا قانون خاص خود را محدود نکنید، ترکیب بندی را بهتر درک خواهید کرد.

تجربیات خود را در رابطه با ترکیب بندی در عکاسی با ما به اشتراک بگذارید؛ منتظر نظرات شما هستیم.

⭐️ مشاهده فروشگاه اینترنتی دوربین و لوازم عکاسی دیدنگار ⭐️