ایزو ، وایت بالانس و نورسنجی در عکاسی

کار با دوربین عکاسی و یا بهتر بگوییم عکاسی با دوربین‌های حرفه‌ای نیازمند دانش و تسلط شما بر مفاهیم عکاسی است. در این بین یکی از مهم‌ترین موارد، آشنایی با ایزو است. اگر شروع به عکاسی کرده‌اید و قصد دارید در این مسیر پیشرفت کنید، حتماً با ما همراه باشید. در این مقاله می‌توانید اطلاعات کافی درباره آشنایی با ایزو مشاهده نمایید.

آشنایی با ایزو

ایزو ( ISO )، واکنش پذیری به شدت نور تعریف می‌شود. هرچه این واکنش پذیری بیشتر باشد عدد بیشتری را به خود اختصاص می‌دهد؛ در این وضعیت کیفیت عکس کاهش می‌یابد. هرچه ایزو بیشتر باشد سرعت عمل بالاتر است ولی کیفیت تصویر کم‌تر می‌شود.

جهت کنترل ایزو در دوربین سوییچ مربوطه را روی بدنه دوربین فعال می‌کنیم و عدد ایزوی مدنظرمان را انتخاب می‌نماییم. این اعداد به صورت زیر می باشند :
۱۰۰ – ۲۰۰- ۴۰۰ – ۸۰۰ – ۱۶۰۰ – ۳۲۰۰ – ۶۴۰۰  – ۱۲۸۰۰  و …

عکاسان حرفه ای معمولا ترجیح می‌دهند از ایزوهای کمتر استفاده کنند تا کیفیت تصویر خود را حفظ نمایند.

وایت بالانس ( white balance ) یا تراز سفیدی در عکاسی

به کمک گزینه‌ی وایت بالانس ( white balance ) یا تراز سفیدی، رنگ نور موجود در محیط برای دوربین شما معرفی می‌شود. به بیان دیگر منابع نورانی که ما برای عکاسی در اختیار داریم متنوع هستند و باید برای دوربین تعریف شود که کدام منبع نور غالب در محیط وجود دارد؛ این بدان جهت است که رنگ نورسفید منابع مختلف، باهم فرق دارند. از این رو در دوربین عکاسی منابع نورانی مختلفی به صورت پیش فرض وجود دارند که براساس نور موجود در محیط انتخاب می‌گردند. این عمل ربطی به کنترل شدت نور ندارد و فقط رنگ نور برای دوربین تعریف می‌شود.

برای شروع عکاسی فکر خود را درگیر تنظیم وایت بالانس نکنید، چون دوربین حالت وایت بالانس خودکار ( Auto White Balance  ) دارد که در اغلب موارد تنظیمات درستی دارد. ولی عکاسان حرفه ای از گزینه تنظیمی با عنوان کلوین استفاده می‌کنند که با علامت K نمایش داده می‌شود.

مفهوم نورسنجی در عکاسی

ایجاد تعادل بین شاتر، دیافراگم و حساسیت با توجه به نور محیط را نورسنجی می‌گویند.
نورسنجی توسط ابزاری به نام نورسنج ( light meter ) که داخل دوربین قرار دارد انجام می شود و به عکاس اجازه می‌دهد تا میزان مناسبی از نور محیط را دریافت کند و به سطح حسگر دوربین برساند. برای این منظور لازم است تا درک و شناخت کافی از شاتر، دیافراگم و حساسیت داشته باشید.

البته نباید نگران باشید؛ تنظیمات خیلی راحت‌تری برای کار با دوربین عکاسی وجود دارد؛ که به کمک آن می‌توان از عکاسی لذت بیشتری برد. این تنظیمات با عنوان مدهای عکاسی ( Mode ) در دوربین مطرح می‌شوند که براساس نوع و محل عکاسی یک سری موارد پیش فرض برای شما در دوربین قرار داده شده است که در دوربین‌های مختلف تنوع متفاوتی دارد.
بخشی از هزینه‌ای که شما بابت خرید دوربین می‌پردازید مربوط به این قسمت می‌باشد.

مدهای عکاسی ( Mode ):

• مد دستی Manual (M): در این حالت عکاس باید شاتر، دیافراگم، ایزو و وایت بالانس را با توجه نور محیط تنظیم کند.
• مد تقدم شاتر Shutter Speed Priority ( Tv or S ): در این حالت شما مد شاتر را انتخاب می‌کنید؛ سپس دوربین با توجه به نورمحیط، اقدام به انتخاب دیافراگم می‌کند. البته احتمال خطا در نورخوانی هست.
• مد تقدم دیافراگم Aperture Priority ( Av or A ): در این حالت، شما دیافراگم دلخواه را باتوجه به عمق میدان مورد نیاز انتخاب می‌کنید و دوربین با استفاده از نور محیط، اقدام به انتخاب سرعت مناسب می‌کند. ولی احتمال خطا در نورخوانی وجود دارد.
• مد برنامه Program (P): در این حالت بین شاتر و دیافراگم تعادل برقرار است و شما فقط عکاسی می‌کنید. این گزینه با وضعیت خودکار دوربین بسیار متفاوت است. در این حالت انتخاب شاتر، دیافراگم، ایزو و…. دست شماست و احتمال خطای نور خوانی تقریبا وجود ندارد.
• مد پرتره یا چهره ( Portrait ): این گزینه امکان عکاسی از چهره را برای شما فراهم می‌کند.
• مد چهره در شب ( Night Portrait ): این حالت، امکان ثبت چهره را در شب با حضور عناصر حاشیه‌ای مثل بناهای موجود در کادر فراهم می آورد.
• مد ورزشی ( Sport ): سرعت شاتر بالا از اولویت‌های این حالت هست و روی این مد دوربین عکاسی شما، فلاش نمی‌زند.
• مد کیدز/ کودک ( child ): در این حالت دوربین با استفاده از سرعت بالاتر عکاسی می‌کند چون کودکان پر جنب و جوش هستند. دوربین روی این مود فلاش هم میزند.
• مد نور شمع ( candlelight ): این حالت، دوربین شما را برای عکاسی در نور کم از چهره آماده می‌کند.
• مد ایندور/ داخل اتاق ( party / indoor ): این مد برای عکاسی از مهمانی‌ها داخل اتاق مناسب است.
• مد لنداسکیپ یا منظره  ( Landscape ): این حالت دوربین شما را برای عکاسی  از مناظر آماده می‌کند؛ عمق میدان زیاد و عدم استفاده از فلاش از ویژگی‌های این مد است .
• مد منظره در شب ( Landscape Night ): در این وضعیت، نوردهی طولانی اتفاق می‌افتد که با توجه به افت نور محیط، دوربین فلاش نمی‌زند.
• مد منظره برفی / ساحل ( beach / snow ): در این حالت، به علت شدت نور زیاد شکل گیری سایه‌های ناخوشایند اجتناب ناپذیر است. دوربین ممکن است یک فلاش ملایم به سوژه بتاباند و حجم نوردهی را تغییر دهد.
• مد عکاسی از غروب ( sunset ): در این حالت، دوربین، خود را برای عکاسی در نور کم آماده می‌کند و رنگ محیط را گرم تر جلوه می‌دهد.
• مد عکاسی کلوزآپ ( Close Up ): این حالت، دوربین را برای عکاسی نمای بسته یا کلوز آپ آماده می‌کند و عمق میدان را کاهش می‌دهد تا سوژه بسیار واضح شود. به علاوه برای جبران نور دهی از فلاش کمک می‌گیرد.

خب بعد از این توضیحات مختصر بهتر است برویم سراغ آموزش ایزو به صورت تخصصی‌تر. آماده‌اید؟

ایزو ISO را چطور تلفظ کنیم؟‌

همانطور که گفته شد ایزو یکی از پارامترهای عکاسی است که به معنای حدِ حساسیت به نور در دوربین تعریف می‌شود. هر چه ایزو کمتر باشد، به تبع حساسیت به نور را کاهش داده‌ایم. این پارامتر در کنار حد گشودگی دیافراگم aperture و سرعت شاتر، مثلث طلایی عکاسی حرفه‌ای را شکل می‌دهند. درک صحیح از این سه پارامتر منجر می‌شود تا اصولِ اساسی تصویر و نور را به خوبی هضم کنید و به کار ببندید. اما ایزو ISO را چطور تلفظ کنیم؟ چرا اصطلاح ایزو در فارسی اشتباه است؟

ایزو ISO ما را یاد سازمان استاندارد جهانی می‌اندازد. این سازمان استانداردهای مختلفی مثل ایزو-نامبرِ عکاسی را تنظیم می‌کند. اما اسم این سازمان!

صفحه رسمی سازمان استاندارد جهانی ISO

در بخش about درباره سایت این آدرس آمده است که ISO مخفف چند کلمه نیست، بلکه ریشه در یک واژه یونانی دارد. این کلمه یونانی که isos نوشته می‌شود به همسانی equal معنی می‌شود.

اگر بخواهیم صحیح‌تر ایزو ISO را تلفظ کنیم بهتر است از «آیسو» استفاده کنیم. با این حال زمانی که دوربین عکاسی در دست داریم یا داریم در مورد پارامترهای عکاسی حرف می‌زنیم به خوبی منظور لفظِ ایزو را درک خواهیم کرد.

ایزو بالاتر بهتر است یا پایین‌تر؟

ایزو پایین low ISO همیشه بهتر است؛ البته به شرطی که اطلاعاتِ کافی نور دریافت شود. اگر از ایزو 100 استفاده کنید و تصویر اکسپوز مناسب را دریافت کند، بهترین سناریو ممکن عملی شده است. وقتی ایزو را بالا می‌بریم، خود به خود شاهد نویز و دانه‌دانه شدن grain تصویر خواهیم بود. هر چه دوربین عکاسی در ثبت تصاویر در ایزو بالا نویز کمتری داشته باشد، دوربین سطحِ کیفی بالاتری دارد و معمولاً گران‌قیمت‌تر هم هست.

در مورد فیلمبرداری هم همین مسئله مطرح است. ایزو 100 تا 200 بهترین تنظیمات ممکن برای ویدیوگرافی خواهد بود. اما به هر حال در برخی شرایط لازم است ایزو را بالاتر ببریم.

به هر حال ایزو یکی از پارامترهای اساسی است که در کنار دیگر پارامترها می‌تواند نور را کنترل کند. به همین خاطر تعیین آن در شرایط مختلف متفاوت خواهد بود.

برخی نکات در تنظیم ایزو

در برخی سناریوها برای اینکه بتوانیم به سرعت شاتر مدنظر خود دست یابیم، باید ایزو را در حدی متناسب قرار دهیم. به این منظور گاهی قصد ما فریز کردن حرکت است؛ که در این صورت ایزو را بالاتر تنظیم می‌کنیم تا سرعت شاتر را بالاتر ببریم که به معنی باز و بست شدن دیافراگم در مدت زمان کمتر است.

در صورتی که از فلاش استفاده می‌کنید، ایزو را در پایین‌ترین حد ممکن تنظیم کنید. اگر قصد دارید که عکس را در اندازه‌های کوچک‌تری به اشتراک بگذارید، مثلاً در فضای اینستاگرام، و شرایط کم نور دارید، بهتر است از ایزوی بالا استفاده کنید.

مثلاً گاهی در شب ممکن است ایزو 6400 را هم تجربه کنید، در حالی که در نور روز توصیه می‌شود از ایزو کمتر از 200 استفاده کنید.

تفاوت ایزو با سرعت شاتر چیست؟

هر دو این پارامترها میزان اکسپوژر و روشنایی تصویر را تحت تاثیر قرار خواهند داد. از سرعت شاتر می‌توانیم برای تکنیک موشن بلار motion blur استفاده کنیم. گاهی لازم است که سرعت شاتر را کمتر کنیم تا دریچه دیافراگم مدت زمان بیش‌تری باز بماند. در این صورت به سمت پایین‌ترین حد ایزو خواهیم رفت. ایزو تعیین کننده حساسیت سنسور به نور است، در صورتی که سرعت شاتر میزان باز ماندن دریچه دیافراگم را تعیین می‌کند.

آشنایی با ایزو در یک کلام

ایزو ISO در تصویربرداری در واقع اعدادی است که حساسیت به نور را می‌تواند تغییر دهد. البته این تعریف ساده‌ترین راه درک ایزو ISO است. تعیین ایزو مطابق با شرایط است. در واقع یکی از پارامترهای کنترل‌گر نور است که می‌تواند نقشی حیاتی در ثبت یک تصویر حرفه‌ای را بازی کند.

شاید بتوانیم میزان استاندارد نور روی ایزو را 100 بدانیم و به این ترتیب اگر 200 را انتخاب کنیم در واقع سنسور را طوری طرح‌ریزی می‌کنیم که نور را دو برابر افزایش دهد.

همانطور که گفتیم ایزو یا آیسو ISO یکی از سه ضلع پارامترهای اساسی تنظیم دوربین برای عکاسی است. در صورتی که به درک درستی از تجربه ایزو ISO برسید، شاید نیمی از راه عکاسی حرفه‌ای را برای خود هموار کرده باشید. اگر دوربین عکاسی حرفه‌ای ندارید به بخش عکاسی حرفه‌ای در گوشی هوشمند خود مراجعه کنید و سعی کنید با تغییر این پارامتر در شرایط مختلف آن را تجربه کنید. اما مهم‌تر از هر چیز تجربه یک آموزش حرفه‌ای است.

آموزش ایزو در عکاسی

ما همیشه پیشنهاد می‌کنیم برای درک عمیق‌تر و یادگیری بهتر اصول اولیه عکاسی حتماً به بهترین آموزشگاه عکاسی مراجعه کنید تا زودتر به درآمدزایی برسید. اینکه به دنبال یادگیری چه سبکی در عکاسی هستید، فرقی نمی‌کند؛ آشنایی با ایزو مبحثی است که برای شروع عکاسی و کار با دوربین عکاسی به آن نیاز دارید. پس چه بهتر که زیر نظر متخصصین و عکاسان حرفه‌ای این کار را بیاموزید.

آیا شما با مفهوم ایزو در عکاسی آشنایی دارید؟ اگر در ابتدای راه عکاسی هستید و یا به تازگی شروع به کار با دوربین حرفه‌ای را در پیش گرفتید، به نظرتان بهترین روش آموزش عکاسی چیست؟ تجربه شما هنگام تغییرات ایزو در عکاسی چه بوده است؟ خوشحال می‌شویم نظرات و تجربیات خود را برای ما بنویسید و این مقاله را برای دوستانتان که به عکاسی علاقه دارند بفرستید.