راهنمای خرید فیلترهای 4 ضلعی
فیلترهای 4 ضلعی چیست؟
فیلترهای چهار ضلعی نوعی از فیلترهای عکاسی هستند که به عکاس اجازه میدهند دامنه دینامیکی درون تصویر را بهتر کنترل کند. این فیلترها به طور معمول از شیشه، پلاستیک یا ژلاتین و به شکل مستطیلی ساخته شده و در مقابل لنز دوربین یا منبع نور قرار داده میشوند تا تغییراتی را در کیفیت یا کمیت نور ورودی به لنز ایجاد کنند.
فیلترهای چهار ضلعی در واقع ابزاری هستند که بخشی از نور را جذب کرده و بخشی از آن را از خود عبور میدهند. این فیلترها معمولاً در اندازههای 100150 x میلیمتر وجود دارند اما اندازههای دیگر نیز توسط برخی تولیدکنندگان ساخته میشود. شکل چهار ضلعی این فیلتر این امکان را به عکاس میدهد که از آن در یک نگهدارنده فیلتر 100 میلی متری استفاده کند.
فیلترهای چهار ضلعی معمولاً در انواع ND و GND وجود دارند. فیلتر GND که مخفف عبارت Graduated Neutral Density و به معنی فیلتر تراکم خنثی مدرج میباشد، خود به سه نوع مختلف تقسیم میشود.
– فیلتر تراکم خنثی مدرج لبه نرم
– فیلتر تراکم خنثی مدرج لبه سخت
– فیلتر تراکم خنثی مدرج معکوس
فیلترهای چهار ضلعی GND زمانی به کار میآیند که بخشی از صحنه شما بسیار روشن تر از قسمت دیگر باشد. که این ویژگی معمولاً در عکاسی از آسمان به وضوح دیده میشود. از فیلترهای لبه نرم در صورت وجود اشیایی در قاب، مانند کوههایی که به آسمان میرسند، استفاده میشود.
از فیلترهای لبه سخت زمانی استفاده میشود که یک تمایز افقی واضح بین ناحیه روشن و تاریک، مانند منظرهی افق وجود داشته باشد. فیلترهای چهار ضلعی معکوس نیز برای عکاسی از منظرهی غروب یا طلوع آفتاب هنگامی که خورشید بسیار نزدیک به افق است استفاده میشود.
فیلترهای ND یا Neutral Density (چگالی خنثی) نیز فیلترهایی با تنالیته خاکستری میباشند که توانایی جذب مقدار مشخصی از نور را دارا هستند.
چرا به فیلترهای 4 ضلعی نیاز داریم؟
فیلترهای چهار ضلعی کاربردهای زیادی در عکاسی حرفهای دارند و باید از محتویات همیشگی کیف دوربین هر عکاسی باشند. این فیلترها به شما کمک میکند عکسهایی با وضوح بهتر و جزییات مشخصتر را ثبت کنید.
فرض کنید در زیر آفتاب شدید میخواهید از سوژهای عکس بگیرید و فضای اطراف سوژه پر از عناصر دیدنی بوده که در صورت ثبت واضح آنها، تصویر سوژهی اصلی در آن میان گم شده و منظور اصلی شما پنهان خواهد بود. در این صورت چارهای جز باز کردن دیافراگم به منظور کاهش عمق میدان نخواهید داشت. ولی نور موجود صحنه حتی با سرعت شاتر ۲۰۰۰/۱ ثانیه نیز برای ثبت یک اکسپوز کم عمق زیاد است و به همین دلیل انجام این کار غیر ممکن میشود. در چنین شرایطی چارهای به جز کاهش نور ورودی ندارید. انجام این کار در هر نوع فیلم و اسلاید با فیلترهای چهار ضلعی ND امکانپذیر است. فیلترهای کاهنده نور، فیلترهای خاکستری رنگی هستند که جز کاهش نور ورودی هیچ تأثیری بر تنالیته رنگها بر جای نمیگذارند. در حرفهی عکاسی هرگز نمیتوان از فیلترها بینیاز شد. البته میزان استفاده از آنها به شرایط مختلفی مانند میزان نور، سوژه، سلیقهی عکاس و… بستگی دارد.
مهمترین کاربرد فیلترهای چهار ضلعی چیست؟
نور بخش بسیار مهمی از عکاسی است. این همان چیزی است که لنز دوربین ثبت میکند و جلوههای مختلفی را در عکس به دست میدهد. فیلترهای چهار ضلعی کاربردهای زیادی دارند ولی مهمترین آنها توانایی استفاده از دیافراگمهای بازتر در شرایط پرنور میباشد.
همچنین با استفاده از این فیلترها میتوان از سرعت شاتر خیلی آهسته استفاده کرد تا حرکت آب و یا عابران پیاده تار شود. همچنین در صورت استفاده از این فیلترها شما روی عمق میدان عکس موردنظر به صورت کامل کنترل خواهید داشت. درواقع کاری که فیلترهای چهار ضلعی انجام میدهند تغییر نحوه مشاهده یا دریافت نور توسط لنز دوربین است.
فیلترهای چهار ضلعی چه کمکی به عکاس میکند؟
بسیاری از عکاسان حرفهای بر این باورند که فیلترها در ایجاد تصاویر به یاد ماندنی به آنها کمک میکنند. همچنین معتقدند فیلتر همان چیزی است که به عکس شخصیت میدهد.
فیلترهای چهار ضلعی نوع GND دارای سه ویژگی هستند که عبارتند از: موقعیت، قدرت و سرعت انتقال. از این موارد، فقط مورد اول تحت کنترل عکاس است. اما اگر فیلتر را بهصورت دیجیتالی اعمال کنید، هر سه این موارد قابل تنظیم هستند.
بسیار مهم است که عکاس، به ویژه فردی که تازه شروع به کار کرده است، در مورد شرایط مناسب یا دلیل استفاده از فیلترهای چهار ضلعی اطلاعات کسب کنند. مثلاً باید بداند که دقیقاً چه زمانی از فیلتر استفاده کند؟ چه اثراتی را باید از فیلترهای چهار ضلعی انتظار داشته باشد؟ یا اینکه آیا وقتی از فیلتر در جلوی لنز خود استفاده میکند دقیقاً چه تغییراتی در عکس به وجود میآید؟ این ها فقط برخی از سوالاتی است که اگر میخواهید عکاسی خود را به سطح بالاتری برسانید، باید پاسخ آنها را بدانید.
در کنار فیلترهای 4 ضلعی به چه تجهیزات جانبی دیگهای نیاز داریم؟
فیلترها تجهیزات مهمی هستند که در عکاسی کاربردهای زیادی دارند. در کنار فیلترهای 4 ضلعی فیلترهای دیگری نیز وجود دارند که هر عکاسی به آنها نیاز دارد. فیلتر فرابنفش، فیلتر پولارایزر و فیلتر اسکای لایت نمونههایی از آنها هستند.
فیلتر فرابنفش یا UV شیشهای شفاف است که پرتوهای فرابنفش خورشید را جذب کرده و از ورود آنها به لنز دوربین ممانعت میکند. این فیلترها با جذب پرتوهای فرابنفش در واقع باعث شفافتر شدن عکس میشود و همچنین از لنز دوربین نیز محافظت میکنند.
نور، دارای خاصیتی به نام پولاریته یا قطبیت است. نور در تمامی جهات و زوایا حرکت کرده و به سطح اشیا برخورد میکند. سپس در همهی جهات ممکن، منعکس میگردد. ولی در سطوح غیرفلزی و به خصوص آب و شیشه، امواج نوری بعد از برخورد با آن سطح، تنها در یک جهت منعکس میشوند که اصطلاحاً گفته میشود امواج پلاریزه یا قطبی شدهاند.
فیلتر پولارایزر از دو صفحه شیشهای متحرک تشکیل شده و سدی بر سر راه این امواج ایجاد میکند تا از ورود آنها به لنز دوربین جلوگیری به عمل آورد. در نتیجه تصاویری که با استفاده از این فیلترها گرفته میشوند، واضحتر و دارای غلظت رنگ بالاتری میباشند. از دیگر تأثیرات این فیلتر، بر روی رنگ آبی آسمان است که کنتراست آن را بیشتر میکند.
فیلتر اسکای لایت نیز عملکردی مشابه فیلتر فرابنفش دارد. با این تفاوت که این فیلتر یک تون صورتی کمرنگ به تصویر میدهد که رنگها را گرمتر کرده و رنگ رقیق آبی را از تصویر حذف مینماید. اما فیلتر فرابنفش ته رنگ آبی کمرنگ در تصویر ایجاد میکند. تمامی این فیلترها ابزاری هستند که هر عکاسی علاوه بر فیلترهای چهار ضلعی به آنها نیاز دارد.
بهترین برندهای تولیدکننده فیلترهای چهار ضلعی کداماند؟
برندهای کوکین (Cokin) و Benro Master از برندهای معروف و برجسته تولید فیلترهای چهار ضلعی هستند که محصولات آنها در کشور ما هم قابل دسترس میباشند.
موقع خرید فیلترهای 4 ضلعی باید حواسمان به چه چیزهایی باشد؟
در نگاه اول ممکن است بین این فیلترهای ارزانتر و فیلترهای گرانتر هیچ تفاوتی وجود نداشته باشد ولی این دو میتوانند تفاوت خیلی زیادی داشته باشند. اولین تفاوت هم شیشهای است که در فرآیند تولید فیلتر استفاده شده است. یک شیشه خوب با یک شیشه معمولی میتواند از نظر ترکیب شیمیایی، روش ساخت و حتی محل ساخت متفاوت باشد. همچنین ضخامت شیشه (هرچه باریکتر باشد، بهتر است) و پوششی که برای کاهش درخشش Flare و حفظ رنگ و کنتراست هم استفاده میشود اهمیت بسیار زیادی دارد. شاید تفاوت یک فیلتر معمولی با یک فیلتر خوب در هنگام عکاسی با لنزهای ارزان قیمت خیلی مشخص نشود اما در صورتی که از لنزهای گرانتر و حرفهای استفاده کنید، به خوبی متوجه این تفاوت میشوید.
با توجه به نکاتی که ذکر شد هنگام خرید فیلتر بهتر است مدلهای گرانتر را خریداری کنید تا علاوه بر ثبت عکسهای باکیفیتتر، پس از مدت کوتاهی مجبور نشوید دوباره یک فیلتر بخرید.
چطور یک فیلتر چهار ضلعی خوب بخریم؟
اگر از اکثر عکاسها بپرسید چرا از فیلتر استفاده میکنند، معمولاً پاسخ میدهند که برای محافظت از لنز دوربین از آن استفاده میکنند. با وجود اینکه یکی از موارد استفاده فیلترهای چهار ضلعی محافظت از لنز در برابر گرد و خاک، رطوبت و اثر انگشت است، ولی کاربرد اصلی آن بهبود کیفیت عکسهایی است که گرفته میشود. با در نظر داشتن موارد فوقالذکر و خریداری از سایتها و برندهای معتبر میتوانید تجربه خرید خوبی را برای خود رقم بزنید.