ویلاگ ( ولاگ یا ویدئو بلاگ ) چیست؟
آیا تا به حال از خودتان پرسیده‌اید که ویلاگ چیست؟ آیا تا به حال درباره ویدئو بلاگرها چیزی شنیده‌اید؟ ویلاگر به چه کسی می‌گویند؟ تفاوت بین ویلاگ و بلاگ دقیقا چیست و ویلاگر با بلاگر چه فرقی دارد؟ اصلا آیا ویلاگرها درآمد خوبی در ایران دارند و می‌شود بر روی ویلاگینگ به عنوان یک شغل پردرآمد حساب کرد؟ در این مقاله به تمام سوالات شما در مورد ویلاگ ( vlog ) پاسخ خواهم داد و بعد از مطالعه این مقاله شما می‌توانید تصمیم بگیرید که آیا ویلاگر ( vlogger ) بودن در ایران مناسب شما هست یا نه ؟
ویلاگ چیست ؟
ابتدا به این بپردازیم که اصلا ویلاگ چیست؟! ویلاگ ( vlog ) مخفف عبارت ویدئو بلاگ ( video blog ) یا ویدئو لاگ ( video log ) است که اغلب به صورت مختصر آن خوانده می‌شود. شاید برای شما سوال به وجود بیاد که اصلا بلاگ ( Blog ) چیست و بلاگر ( Blogger ) کیست؟
در ادامه این مقاله به صورت اجمالی به این موضوع نیز خواهم پرداخت، اما بهتر است در همین حد بدانیم که ویلاگرها همون بلاگرهایی هستند که محتوای خودشان رو به صورت ویدیویی منتشر می‌کنند. در واقع بلاگرها ممکن است محتوای ویدیویی یا تصویری نیز داشته باشند، اما پایه فعالیت آنها محتوای متنی است و در کنار آن موارد دیگر از قبیل عکس یا فیلم نیز قرار می‌گیرد.
با توجه به اینکه امروزه مالتی مدیا جایگزین محتوا‌های متنی شده است و مخاطب‌ها دیگر زمان این را ندارند که متن‌های طولانی را مطالعه کنند؛ بنابراین ولاگینگ دقیقا پاسخ به نیاز مخاطبی است که زمان و حوصله‌ای برای خواندن متن‌های طولانی ندارد.
انواع ویلاگ‌ها
در این قسمت مقاله چند نوع از ویلاگ‌هایی که تاکنون ساخته شده‌اند را برایتان معرفی خواهیم کرد.
ویلاگ‌های شخصی
ویلاگ شخصی در واقع ویدیویی است که یک شخص برای معرفی خودش یا فعالیتی که انجام می‌دهد ضبط کرده و در یکی از سرویس‌های استریم ویدیو پخش می‌کند. معمولا این ویلاگ‌ها طرفداران زیادی دارند. در ایران نیز این افراد معمولا توسط افراد زیادی دنبال می‌شوند و با ترفندهای اقتصادی می‌توانند درآمد خوبی نیز از راه فروش یا تبلیغات کسب کنند.
ویلاگ‌های پخش زنده
یوتیوب در سال 2008 از سرویس استریم آنلاین ویدیوی خود رونمایی کرد و نام آن را YouTube Live گذاشت. این ویژگی در سال‌های بعد توسط اینستاگرام و فیسبوک نیز اضافه شدند. هدف آنها در واقع کاربرانی بودند که می‌خواستند با مخاطبان خود ارتباط بیشتری داشته باشند و به صورت زنده با آنها صحبت کنند.
ویلاگ‌های تجاری
این ویلاگ‌ها معمولا برای شرکت‌ها یا مجله‌های بزرگی است که می‌خواهند محتوای خود را به صورت ویدیویی نیز ضبط و منتشر کنند. معمولا از این ویدیوها برای نقد و بررسی یک محصول یا معرفی ترفندهای مختلف برای استفاده از یک گجت جدید استفاده می‌شود. در ایران شبکه‌های یوتیوب و آپارات طرفداران زیادی از این نظر دارند.
تاریخچه وبلاگ نویسی
در دوم ژانویه سال ۲۰۰۰ میلادی، آدام کنترس در یکی از پست‌های بلاگش، در کنار متن از یک ویدیو هم استفاده کرد. هدف او اطلاع دوستان و خانواده‌اش از دلیل سفر او به لس آنجلس بود. او خودش را در لس آنجلس در جستجوی کسب و کار نشان می‌دهد و اولین پست را در تاریخ به عنوان یک ویلاگر منتشر می‌کند.
در ماه نوامبر همان سال، آدریان مایلز یک ویدیو را به صورت مستقل در بلاگش منتشر می‌کند. لوک بووانمن، فیلمساز و موسیقی‌دان، در سال ۲۰۰۲ از سایت Tropisms.org که در حال حاضر تعطیل شده است، شروع به فعالیت کرد. او از خاطراتش در کالج ویدیو می‌گرفت و منتشر می‌کرد. در سال ۲۰۰۴، استیو گارفیلد ویدئو بلاگ خود را راه اندازی کرد و آن سال به نام « ویدئو بلاگ » نام گرفت.
محبوب‌ترین سایت به اشتراک‌گذاری ویدیو تا به امروز، یعنی یوتیوب، در فوریه سال ۲۰۰۵ میلادی تأسیس شد. تا ژوئیه ۲۰۰۶، یوتیوب به یکی از محبوب‌ترین و پربازدیدترین وبسایت‌های اشتراک ویدیو تبدیل شده بود. امروزه بیش از 100 میلیون بازدید روزانه از یوتیوب انجام می‌گیرد و به طور متوسط 65000 ویدیو در روز روی آن آپلود می‌شود.
فرق ویلاگ با بلاگ و ویلاگر با بلاگر چیست؟
اما برمیگردیم به این سوال که فرق ویلاگ و بلاگ چیست و ویلاگر با بلاگر چه تفاوتی دارد؟ به احتمال زیاد بسیاری از ما با مفهوم بلاگ و بلاگر تا حدودی آشنایی داریم، یکی از دلایل این امر همه گیر شدن شبکه‌های احتماعی و بیشتر شدن فعالیت بلاگ‌هایی در آنهاست که صاحبان آنها سبک زندگی یا لایف استایلشان را با دنبال کننده‌ها به اشتراک می‌گذارند.
در ایران بیش از هر وبسایت یا شبکه اجتماعی دیگری، این روزها اینستاگرام رونق گرفته و به محل خوبی برای توسعه ویلاگینگ در ایران تبدیل شده است. تلگرام و توییتر نیز در رده‌های بعدی قرار دارند و کاربران ایرانی زیادی در هر کدام از آنها حضور دارند که به صورت مفصل به این مبحث نیز خواهم پرداخت.
به طور کلی نمی‌توان گفت که روش ویلاگرها یا بلاگرهای ایرانی درست است یا غلط و در چه مسیری قدم گذاشته‌اند، اما مفهوم بلاگری دقیقا همان چیزی هست که امروزه در اینستاگرام به وفور شاهد آن هستیم. یعنی فردی که در مورد اتفاقات روزمره خودش مطلب می‌نویسد، عکس منتشر می‌کند و مخاطب هم در مورد سبک زندگی این فرد نظر می‌دهد. این کل داستان بلاگ و بلاگینگ است.
به چه کسی ویلاگر گفته می‌شود؟
خب، حالا فرض کنید محتوایی که یک بلاگر به صورت متن و عکس منتشر می‌کند را به صورت یک ویدیو ضبط کند. یعنی به جای اینکه بلاگر داستان زندگی خودش را در مورد اتفاقات روزمره بنویسد، از آنها فیلم گرفته و آن را منتشر کند. این قطعا برای کاربران نیز جذابیت بیشتری دارد، چرا که بسیاری از کاربران حوصله مطالعه متن‌های طولانی را ندارند و ترجیح می‌دهند یک نفر آنها را به صورت صوتی یا ویدیویی برایشان بگوید.
این فقط به مسائل روزمره مربوط نمی‌شود و بلاگر می‌تواند از اتفاقات مختلف نیز فیلم بگیرد یا اصطلاحا خبرنگاری کند. خبرنگارها نیز نوعی ویلاگر محسوب می‌شوند، منتها از نوع اجتماعی آن.
حتی زمانی که بلاگر قصد تبلیغ کالا یا هر چیز دیگری را دارد، می‌تواند به جای انتشار یک عکس به همراه متن و توضیحات یا خدمات آن کالا، به صورت ویدیویی در مورد آن صحبت کند و آن را منتشر کند. به چنین کاری ویلاگینگ و به این شخص ویلاگر گفته می‌شود.
ویژگی های ویلاگ چیست ؟
کمی بالاتر در مورد اینکه ویلاگ چیست صحبت کردم. اما جالب است این را هم بدانیم که ویلاگ یک سری ویژگی‌هایی دارد که آن را از ویدیوهای معمولی متمایز می‌کند. این یعنی صرفا هر محتوای ویدیویی را نمی‌شود به عنوان یک ویلاگ در نظر گرفت. البته شرایطی که برای یک ویلاگ استاندارد معرفی می‌کنم قانون‌های سفت و سخت و غیرقابل تغییری ندارد و شما هر طور مایل باشید می‌توانید ویلاگینگ انجام دهید.
یک ویلاگر هر طور که مایل باشد و با توجه با خلاقیت و سلیقه شخصی‌اش می‌تواند محتوای ویدیویی خودش را تولید و منتشر کند. اما به جهت هدف این مقاله که آموزش در مورد مبحث ویلاگ است، برای شما قوانین کلی و ویژگی‌های مخصوص ویلاگینگ را خواهم گفت. اگر شما مایل به انجام ویلاگینگ و فعالیت به عنوان یک ویلاگر باشید، با رعایت این قوانین کار شما بسیار ساده‌تر و استانداردتر خواهد شد.
غیر رسمی بودن ویلاگ
یک ویلاگ به طور کلی غیر رسمی شمرده می‌شود. منظور من از غیر رسمی بودن این نیست که اگر شما در فیلم‌های خودتان حرفهای جدی و بدون شوخی را مطرح کردید پس یک ولاگر نیستید؛ در واقع منظور من از غیر رسمی بودن ویلاگینگ این است که در ویلاگ حرف‌هایی مطرح می‌شود که جایگاهی در رسانه‌های رسمی نداشته و به عنوان یک منبع معتبر شناخته نمی‌شود.
برای مثال شما هیچ وقت یک برنامه تلویزیونی را پیدا نمی‌کنید که نیم ساعت در مورد غذاهای مورد علاقه من صحبت کند! یا نوع ادبیاتی که در یک ویلاگ به کار می‌رود را هیچ وقت در یک برنامه رسمی تلویزیونی شاهد نخواهید بود.
هر کدام جایگاهی مخصوص به خود دارند و ویلاگ بیشتر مربوط به سبک زندگی شخصی و یا مواردی است که برای مردم نام آشناتر و قابل لمس‌تر است. در مقابل اما رسانه‌های رسمی به عنوان یک منبع معتبر برای نشر اخبار روز مورد استفاده قرار می‌گیرند که شاید آنقدری مطابق با سطح زندگی عموم افراد جامعه نباشد.
البته این نکته را در نظر داشته باشید که غیر رسمی بودن هیچ وقت به معنی نامعتبر بودن نیست. به طور مثال بسیاری از مجله‌های اینترنتی که مطالب خود را به صورت ویدیویی نیز ضبط و منتشر می‌کنند، شاید اصلا به زبان رسمی حرف نزنند و کاملا راحت باشند، اما حرف‌هایشان کاملا معتبر است و ارزش و جایگاه بالایی دارد. در واقع یکی از دلایل این امر این است که بسیاری از آنها، خود منبع مطالبشان هستند.
موضوع مشخصی برای ویلاگ وجود ندارد
هیچ قانونی وجود ندارد که یک ویلاگر را مجبور کند در مورد موضوع خاص و مشخصی صحبت کند. به طور مثال، شخصی که در ویلاگش در مورد زندگی شخصی و روزمره‌اش صحبت کند و روش‌های موفقیتش در زندگی را برای دیگران منتشر کند، ممکن است بعدا تغییر رویه داده و آموزش عکاسی یا زبان انگلیسی دهد و این هیچ مشکلی ندارد.
البته به شما حق می‌دهم که بعد از دیدن اینفلوئنسرهای اینستاگرام پیش خودتان فکر کرده باشید که یک ویلاگر یا بلاگر باید زن باشد تا بتواند در مورد زیبایی و آرایش صحبت کند؛ او باید بتواند لباس‌هایی که از مزون‌های مختلف برایش می‌فرستند را تبلیغ کند؛ و در نهایت نام رستورانی که ( به رایگان ) در آن غذا خورده است را در چشم ما فرو کند.
اگر این شیوه تبلیغ برای آنها وجود نداشته باشد که درآمدی نخواهند داشت و قطع هیچ گربه‌ای برای رضای خدا موش نمی‌گیرد. چه برسد یک نفر بخواهد برای مردم دیگر محتوایی را تولید کند و در ازای آن هیچ چیزی دریافت نکند.
اما هیچ قانون مشخصی برای انتخاب موضوع ویدیوها وجود ندارد. این موضوع در خارج از ایران ( مخصوصا آمریکای شمالی ) بسیار متداول است که در هر حرفهای که فکرش را می‌کنید ویلاگرهای بسیار معتبری وجود دارند که در مورد موضوع مورد علاقه یا موضوع تخصصی خودشان ویدیو ضبط کرده و منتشر می‌کنند. حرفه‌هایی مثل :
- ماشین بازها و بررسی کننده‌های خودرو،
- آشپزها،
- موتور بازها،
- خوره‌های بازی‌های کامپیوتری و استریمرها،
- ولاگر‌هایی که در زمینه تکنولوژی و گجت‌های روز بازار فعالیت می‌کنند،
- عکاس‌ها،
- فیلم بردارها،
- پزشکان،
- آهنگسازها و نوازنده‌ها
- و …
و باور کنید اگر قرار بود این لیست را ادامه بدهم هیچ انتهایی برای آن وجود نداشت. چون در تمام عناوینی که در بالا ذکر کردم صدها ویلاگر بسیار معتبر و معروف وجود دارد. ویلاگرهایی نظیر MKBHD که گجت‌های روز مثل گوشی‌های هوشمند را بررسی می‌کند یا JerryRigEvrything که گجت‌های جدید را از نظر استحکام بررسی می‌کند یا ChriswinterPhotography که دوربین‌های جدید را بررسی کرده و ویدیوهای خود را در یوتیوب منتشر می‌کند. بنابراین باید تعریف خودمان را از ویلاگ و ویلاگر بسیار بسیار گسترش بدهیم.
یک نکته کوچک و جمع‌بندی !
هر حرفهای که در آن فعالیت می‌کنید می‌تواند یک پتانسیل عالی برای درست کردن ویلاگ باشد؛ حتی اگه بسیار کسل کننده به نظر بیاید. فکر می‌کنید چیزی کسل کننده‌تر از تمیز کردن یک گاراژ وجود داشته باشد؟ اما جالب است که بدانید پیتر مک کینون در مورد همین موضوع کسل کننده ویلاگی با بیش از نیم میلیون بازدید دارد.! قطعا درآمد او از این راه بسیار بالا خواهد بود.
البته در مورد درآمد باید این نکته را بگویم که سرویس‌های استریم ویدیویی که در کشورهایی مثل آمریکا فعالیت می‌کنند، همانند یوتیوب، درآمد بیشتری را از راه بازدید به کاربران خود می‌دهند و کسب درآمد از طریق آنها در کشور ایران بسیار سخت است. چرا که ایران و چند کشور دیگر جزو لیست سیاه آنها هستند و با توجه به تحریم‌ها امکان برداشت پول از آنها در حساب‌های بانکی ایرانی وجود ندارد.
سایت‌های ایرانی نیز مثل آپارات درآمد زیادی برای کاربرانشان در نظر نگرفته‌اند و کاربران مجبورند از طریق تبلیغات درآمد خود را کسب کنند که البته رقم‌های بسیار بالایی را نیز برای آن در نظر می‌گیرند.
محتوای ویدئویی مناسب و خلاق، با داشتن یک ارزش ذاتیِ مناسب، با مخاطب تعامل ایجاد خواهد کرد. بنابراین ویلاگی تولید کنید که دنبال‌کنندگان شما را واقعا به وجد بیاورد.
در مقالات بعدی سعی می‌کنم در مورد شرایط ویلاگینگ در ایران بیشتر توضیح بدهم و شبکه‌های مخصوص ایجاد ویلاگ را نیز برایتان حتما معرفی خواهم کرد. همچنین در مورد دوربین‌های مناسب ویلاگینگ یا تولید محتوای ویدیویی نیز برایتان خواهم گفت. پس همچنان همراه ما باشید.
شما نیز اگر نکته یا نظری در مورد ویلاگینگ در ایران دارید، خوشحال می‌شویم آن را با ما در میان بگذارید. همچنین اگر سوالی داشتید، آن را در بخش نظرات همین پست مطرح کنید تا پاسخ دهم.